รากสามสิบ สมุนไพร สรรพคุณบำรุงสตรี โทษมีอะไรบ้าง

รากสามสิบ สมุนไพรสามร้อยผัว สรรพคุณสำหรับสตรี ต้นรากสามสิบเป็นอย่างไร สารในรากสามสิบ สรรพคุณแก้กระษัย ขับปัสสาวะ ขับเสมหะ บำรุงกำลัง โทษของรากสามสิบ มีอะไรบ้างรากสามสิบ สมุนไพร สมุนไพรไทย

ต้นรากสามสิบ ภาษาอังกฤษ เรียก Shatavari พืชตระกูลหน่อไม้ฟรั่ง ชื่อวิทยาศาสตร์ของรากสามสิบ Asparagus racemosus Willd. สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของรากสามสิบ เช่น สามร้อยราก ผักหนาม ผักชีช้าง จ๋วงเครือ เตอสีเบาะ พอควายเมะ ชีช้าง ผักชีช้าง จั่นดิน  ม้าสามต๋อน สามสิบ ว่านรากสามสิบ ว่านสามสิบ ว่านสามร้อยราก สามร้อยผัว สาวร้อยผัว ศตาวรี เป็นต้น

รากสามสิบ สมุนไพรที่สรรพคุณของรากมากมาย เป็นส่วนผสมของยาสมุนไพร หลายตำรับ ทั้งยาแผนไทย ยาแผนจีน สรรพคุณบำรุงสตรีเพศ กระตุ้นความรู้สึกทางเพศ อกตูม รูฟิต นิยมใช้รากสามสิบเป็นยาพื้นบ้าน แก้ตกเลือด แก้ปวดเมื่อย แก้พิษแมลงป่องกัดต่อย แก้ปวดฝี บำรุงตับ บำรุงปอด

ลักษณะของต้นรากสามสิบ

ต้นรากสามสิบ พืชล้มลุก ประเภทไม้เถา สามารถพบได้ในประเทศเขตร้อน ประเทศไทย อินเดีย ศรีลังกา อินโดนีเซีย มาเลเซีย และออสเตรเลีย พบตามป่าเขตร้อน หรือ เขาหินปูน ลักษณะของต้นรากสามสิบ มีดังนี้

  • รากหรือเหง้าของรากสามสิบ ลักษณะเป็นกระจุก อยู่ใต้ดิน  คล้ายกระสวย รากจะรวมตัวกันเป็นพวง รากอวบน้ำ กลมยาว
  • ลำต้นรากสามสิบ ลำต้นไม้เนื้อแข็ง มีหนาม ทอดยาวเลื้อยตามต้นไม้ ลำต้นเป็นสีเขียว ลักษณะกลม ผิวเรียบ ลื่น และ เป็นมัน ตามข้อเถาจะมีหนาม
  • ใบรากสามสิบ เป็นใบเดี่ยว ใบแข็ง สีเขียว ใบเป็นรูปเข็ม ปลายใบแหลม โคนใบแหลม มีหนามตามซอกกระจุกใบ
  • ดอกรากสามสิบ เป็นช่อ ออกดอกตามปลายกิ่ง ซอกใบและข้อเถา ดอกสีขาว ดอกมีกลิ่นหอม กลีบดอกบางและย่น ดอกรากสามสิบออกดอกในช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายนของทุกปี
  • ผลรากสามสิบ ลักษณะค่อนข้างกลม ผิวของผลเรียบมัน ผลอ่อนสีเขียว ผลสุกสีแดงหรือสีม่วงแดง ภายในผลมีเมล็ด 2 ถึง 6 เมล็ด ซึ่งเมล็ดเป็นสีดำ รากสามสิบออกผลช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคมของทุกปี

คุณค่าทางโภชนาการของรากสามสิบ

การศึกษาประโยชน์ของรากสามสิบ พบว่ารากสามสิบมีสารสำคัญ ที่ราก คือ สาร steroidal saponins สารชนิดนี้ทำหน้าที่เป็นฮอร์โมนเพศหญิง ช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด ป้องกันโรคกระดูกพรุน

สรรพคุณของรากสามสิบ
สำหรับการใช้ประโยชน์จากรากสามสิบ ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถใช้ประโยชน์จาก ผล ราก ใบ และ ทั้งต้น สรรพคุณของรากสามสิบ มีดังนี้

  • ผลรากสามสิบ สรรพคุณรักษาไข้
  • รากของรากสามสิบ สรรพคุณ บำรุงครรภ์ ลดไข้ แก้ปวดหัว รักษาหอบหืด บำรุงน้ำนม บำรุงร่างกายหลังคลอดบุตร แก้ปวดเมือย แก้ปวด รักษาแมลงสัตว์กัดต่อย บำรุงปอด บำรุงตับ ช่วยกระตุ้นความรู้สึกทางเพศ แก้ตกเลือด รักษาประจำเดือนมาไม่ปรกติ ช่วยขับปัสสาวะ รักษาริดสีดวงทวาร แก้ปวดท้อง แก้ท้องเสีย รักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบ ช่วยขับลม ช่วยขับเสมหะ แก้ไอ รักษาคอพอก ลดน้ำตาลในเลือด ลดความดันโลหิต ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยกระตุ้นระบบประสาท ช่วยบำรุงกำลัง
  • ใบรากสามสิบ สรรพคุณช่วยเจริญอาหาร ช่วยขับน้ำนม เป็นยาระบาย
  • ทั้งต้นรากสามสิบ สรรพคุณแก้ตกเลือด รักษาคอพอก

โทษของรากสามสิบ

สำหรับการใช้ประโยชน์จากรากสามสิบ ด้านสมุนไพร มีข้อควรระวังในการใช้ประโยชน์ ดังนี้

  • รากสามสิบ สรรพคุณคล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจน เป็นฮอร์โมนเพศหญิง หากใช้จะทำให้ผิวพรรณเต่งตึง หน้าอกกระชับ แต่อาจมีความเสี่ยงโรคมะเร็งหรือมีเนื้องอกในเต้านม
  • การรับประทานรากสามสิบ ไม่ควรรับประทานร่วมกับยาคุมกำเนิด เพราะ อาจทำให้ฮอร์โมนเพศหญิงมากเกินไป เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง
  • ไม่ควรรับประทานรากสามสิบ ติดต่อกันนานเกินไป และ ไม่ควรรับประทานรากสามสิบในปริมาณมากเกินไป หากรับประทานควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้

Last Updated on March 18, 2021