หญ้าปักกิ่ง หญ้าเทวดา สมุนไพร สรรพคุณทางยาหลากหลาย ช่วยป้องกันมะเร็ง เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงหัวใจ แก้อักเสบ เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค โทษของหญ้าปักกิ่งมีอะไรบ้าง
ต้นหญ้าปักกิ่ง ภาษาอังกฤษ เรียก Angel Grass ชื่อวิทยาศาสตร์ของหญ้าปักกิ่ง คือ Murdannia loriformis (Hassk.) R.S.Rao & Kammathy และ Murdannia bracteata (C.B.Clarke) J.K.Morton ex D.Y.Hong สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของหญ้าปักกิ่ง เช่น หญ้าเทวดา ต้นอายุยืน เล่งจือเช่า งู้แอะเช่า และ หนิวเอ้อเฉ่า เป็นต้น เป็นพืชท้องถิ่นในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศจีน พบได้มากในประเทศจีน ประเทศลาว และประเทศเวียดนาม โดยมักพบตามดินทรายริมลำธาร สำหรับประเทศไทยพบได้ในภาคเหนือ และ พื้นที่ริมแม่น้ำที่เป็นดินทราย
ประโยชน์ของหญ้าปักกิ่ง สามารถนำมารับประทานเป็นอาหารได้ นิยมรับประทานเป็นผักสดร่วมกับลาบ รวมถึงปลูกเป็นไม้ประดับเป็นพืชคลุมดินใต้ต้นไม้ใหญ่ ด้านการรักษาโรคสามารถใช้เป็นยาร่วมในการรักษามะเร็ง ยับยั้งการแพร่กระจายของมะเร็ง ปรับระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย และ สามารถช่วยลดผลข้างเคียงจากการรักษาแผนปัจจุบัน เช่น ผลจากการใช้เคมีบำบัด การใช้รังสีเทคนิค หญ้าปักกิ่งสามารถพัฒนาเป็นยาเม็ด ลดผลข้างเคียงจากรังสีบำบัดหรือเคมีบำบัดของผู้ป่วยมะเร็ง
หญ้าปักกิ่งในประเทศไทย
สำหรับหญ้าปักกิ่งที่นำมาใช้ประโยชน์ด้านจากการรักษาโรคในแพทย์แผนปัจจุบัน มีการศึกษาวิจัยหญ้าปักกิ่งตลอดเวลาที่ผ่านมา จากสถาบันการศึกษาต่างๆ เช่น มหาวิทยาลัยมหิดล องค์การเภสัชกรรมประเทศไทย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์แห่งประเทศไทย และ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นต้น แต่ปริมาณของหญ้าปักกิ่งมีน้อยยังต้องนำเข้าจากประเทศจีน
ลักษณะของต้นหญ้าปักกิ่ง
หญ้าปักกิ่ง เป็นพืชประเภทไม้ล้มลุกจำพวกหญ้า อายุยืนนานหลายปี ชอบดินปนทราย และ ต้องการแสงแดดแบบรำไรไม่มาก ขยายพันธุ์ โดยการปักชำ และ การเพาะเมล็ด ลักษณะของต้นหญ้าปักกิ่ง มีดังนี้
- ลำต้น ความสูงของต้นประมาณ 10-20 เซนติเมตร มีช่อดอกจะยาวประมาณ 20-60 เซนติเมตร มีขนสั้นนุ่ม
- ใบ ลักษณะเป็นใบเดี่ยว คล้ายใบไผ่ กาบใบเป็นขนครุย สีใบสีเขียวอมเหลือง ยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร
- ดอก ลักษณะดอกเป็นช่อเล็ก ๆ โดยจะออกที่ปลายยอด มีประมาณ 1-5 ช่อ กลีบเลี้ยงมี 3 กลีบ ลักษณะเป็นรูปไข่หรือรูปรี สีน้ำเงิน สีฟ้า สีม่วงอ่อน สีม่วงน้ำเงิน
- ผล ลักษณะเป็นผลแห้งและแตกได้ ทำให้เมล็ดกระจาย เติบโตไปทั่วบริเวณข้างเคียง
สารสำคัญในหญ้าปักกิ่ง ในหญ้าปักกิ่งมีฤทธิ์ทางยา มากมาย เช่น สาร Glycosphingolipid (G1b) ซึ่งมีชื่อทางเคมีว่า 1B-O-D-glucopyranosy1-2-(2′-hydroy-6′-ene-cosamide)-sphingosine (G1b) สาร Cytoxic ซึ่งเป็นสารรักษามะเร็ง ไกลโคสฟิงโกไลพิดส์ (Glycosphingolipid) ที่มีชื่อว่า G1b สารชนิดนี้อาจมีฤทธิ์ปรับระบบภูมิคุ้มกันได้ และ สารสกัดหญ้าปักกิ่งยังมีฤทธิ์เหนี่ยวนำเอนไซม์ DT-diaphorase ทำลายสารพิษที่ก่อให้เกิดมะเร็ง
สรรพคุณของหญ้าปักกิ่ง
สำหรับการใช้ประโยชน์จากหญ้าปักกิ่งในการรักษาโรคและบำรุงร่างกาย สามารถใช้ประโยชน์จากทั้งต้น ดอก และ ใบ สรรพคุณของหญ้าปักกิ่ง มีดังนี้
- ทั้งต้นหญ้าปักกิ่ง สรรพคุณรักษาโรคมะเร็ง เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค บำรุงกำลัง ปรับสมดุลย์ของร่างกาย บำรุงเลือด ช่วยลออาการอ่อนเพลีย ลดน้ำตาลในเลือด ช่วยลดไข้ แก้ไอ รักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบ แก้ปวดท้อง รักษาฝี รักษาแผลหนอง รักษาแผลเรื้อรัง แก้ปวด แก้บวม แก้อักเสบ ช่วยขับสารพิษออกจากร่างกาย
- ใบหญ้าปักกิ่ง สรรพคุณใช้ป้องกันสารพัดโรค สามารถรับประทานหญ้าปักกิ่งสดๆได้
- ดอกหญ้าปักกิ่ง สรรพคุณบำรุงหัวใจ บำรุงไต รักษาอาการไตอักเสบ
โทษของหญ้าปักกิ่ง
สำหรับการใช้ประโยชน์จากหญ้าปักกิ่ง จำเป็นต้องใช้อย่างถูกวิธีในปริมาณที่เหมาะสม และ ได้รับคำแนะนำในการใช้จากผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งมีข้อควรคำนึง ดังนี้
- ไม่ควรรับประทานติดต่อกันเป็นเวลานานมากเกินไป เนื่องจากหญ้าปักกิ่งมีฤทธิ์เป็นยาเย็น หากรับประทานต่อเนื่อง อาจทำให้ร่างกายขาดน้ำ แขนขาชา กล้ามเนื้อลีบจนไม่อาจเดินได้
- ใบของหญ้าปักกิ่ง เมื่อสัมผัสผิวหนังจะทำให้เกิดอาการแพ้ มีอาการคันได้ เพราะ เป็นขนใบที่มีสาร แคลเซียมออกซาเลต และพวกเกลือโซเดียม บางคนอาจจะเกิดอาการแพ้ ผู้ที่สัมพัสแล้วเกิดอาการแพ้ต่างๆ ให้งดใช้ หญ้าปักกิ่ง ทันที
