ขมิ้นชัน สีเหลืองส้ม กลิ่นฉุนหอม พืชพื้นบ้าน พืชตระกูลขิง มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สรรพคุณของขมิ้นชัน เช่น บำรุงผิว รักษาแผล ประโยชน์และโทษของขมิ้นชัน มีอะไรบ้าง

ขมิ้นชัน เอกลักษณ์ของขมิ้นชั้น คือ สีเหลืองส้ม กลิ่นฉุนหอม พืชพื้นบ้าน พืชตระกูลขิง มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว มีถิ่นกำเนิดตามประเทศเขตร้อนแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สีเหลืองเข้มออกส้ม นำมาใช้ประโยชน์มากมาย เช่น นำมาแต่งสี ทำอาหาร ทำยารักษาโรค และ ส่วนผสมต่างๆของเครื่องสำอางค์

ขมิ้นชัน ชื่อสามัญ เรียก Turmaric ชื่อวิทยาศาสตร์ของขมิ้น คือ Curcuma longa Linn ชื่อเรียกอื่นๆของขมิ้น เช่น ขมิ้นแกง ขมิ้นหยอก ขมิ้นหัว หมิ้น ขมิ้นป่า ขมิ้นทอง ขมิ้นดี ตายอ เป็นต้น

ลักษณะของต้นขมิ้น

ต้นขมิ้นชัน ลักษณะเป็นพืชหัว ลักษณะเดียวกับ ข่า ขิง มีเหง้าอยู่ใต้ดิน พืชล้มลุก อายุหลายปี ลักษณะของต้นขมิ้นชัน มีดังนี้

• ลำต้นของขมิ้นชัน มีความสูงประมาณ  30 ถึง 95 เซ็นติเมตร
• เหง้าของขมิ้นชัน เป็นลักษณะทรงรี รูปไข่ อยู่ใต้ดิน อ้วนและสั้น ในเนื้อของเหง้ามีสีเหลืองส้ม กลิ่นฉุน
• ใบของขมิ้นชัน ลักษณะเป็นใบเดี่ยว ตรงกลางใบมีสีแดงคล้ำ ออกมาจากเหง้า เรียงซ้อนทับกันเป็นวง ลักษณะใบเป็นรูปหอก  ดอกของขมิ้นชัน ดอกออกมาจากเหง้าขมิ้นชั้น แทรกขึ้นตามก้านใบ ดอกขมิ้นรูปทรงกระบอก สีเหลืองอ่อน ใบประดับสีเขียวอ่อน

คุณค่าทางโภชนาการของขมิ้นชัน 

สำหรับการศึกษาคุณค่าทางโภชนากการของขมิ้นชัน ผงขมิ้นชัน ขนาด 100 กรัม ให้พลังงาน 312 กิโลแคลอรี่ มีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย โปรตีน 9.7 กรัม คาร์โบไฮเดรต 67.1 กรัม ไขมัน 3.3 กรัม เกลือโซเดียม คอเลสเตอรอล วิตามินเค วิตามินซี วิตามินบี6 วิตามินอี ไขมันอิ่มตัว ไนอาซิน ไทอานิน ฟอสฟอรัส แคลเซียม ไรโบพลาวิน เหล็ก ซิงค์ ไขมันไม่อิ่มตัว น้ำตาล และ กากไยอาหาร

สรรพคุณของขมิ้นชัน

การใช้ประโยชน์จากขมิ้นชั้น จะใช้ประโยชน์เหง้าขมิ้น หรือ หัวขมิ้น สีเหลือง กลิ่นฉุน เป็นเอกลักษณ์สำคัญของขมิ้นชัน ประโยชน์และสรรพคุณของขมิ้นชัน ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค มีรายละเอียด ดังนี้

1. มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค ช่วยบำรุงผิวพรรณ ชะลอวัย ลดริ้วรอยตามผิว ช่วยให้ผิวพรรณนุ่มนวล ขาวผ่องใส เต่งตึงช่วยให้ผิวพรรณนุ่มนวล ขาวผ่องใส เต่งตึง รักษาสิวเสี้ยน สิวผด สิวอุดตัน
2. สรรพคุณรักษาโรคผิวหนัง ช่วยแก้ผื่นคัน ช่วยสมานแผล รักษาโรคผิวหนัง รักษาแผลพุพอง รักษาแผลแมลงสัตว์กัดต่อย
3. สรรพคุณต้านแบคทีเรีย มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อรา ใช้รักษาโรคกลาก เกลื้อน โรคผิวหนัง
4. สรรพคุณบำรุงเลือด ลดคอเลสเตอรอล รักษาโรคความดันโลหิตสูง รักษาโรคเบาหวาน ช่วยป้องกันการแข็งตัวของหลอดเลือด ช่วยแก้อาการตกเลือด
5. สรรพคุณบำรุงสมอง ป้องกันโรคความจำเสื่อม ช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ
6. สรรพคุณบำรุงข้อและกระดูก ช่วยรักษาอาการปวดอักเสบไขข้อ
7. สรรพคุณลดอาการอักเสบ แก้ปวด ช่วยลดอาการของโรคเกาต์
8. สรรพคุณช่วยขับสารพิษในร่างกาย ช่วยขับเหงื่อ
9. สรรพคุณบำรุงระบบทางเดินอาหาร แก้อาการจุดเสียด ท้องอืด ท้องเฟ้อ รักษาโรคลำไส้อักเสบ ลดการบีบตัวของลำไส้ ช่วยรักษาอาการลำไส้ใหญ่บวม รักษาโรคกระเพาะอาหาร ช่วยขับลมในกระเพาะอาหาร
10. สรรพคุณบำรุงระบบทางเดินหายใจ ช่วยบำรุงปอด บรรเทาอาการไอ รักษาโรคภูมิแพ้ รักษาไข้หวัด
11. สรรพคุณสำหรับสตรีหลังคลอด ช่วยขับน้ำนม ช่วยแก้อาการตกขาว
12. สรรพคุณบำรุงรักษาช่องปาก ช่วยรักษาแผลในปาก ลดกลิ่นปาก
13. สรรพคุณรักษาอาการท้องร่วง ท้องเสีย
14. ช่วยป้องกันแมลงศัตรูพืช
15. สรรพคุณช่วยบำรุงตับ ป้องกันตับอักเสบ มีฤทธิ์ในการช่วยขับน้ำดี ช่วยบรรเทาอาการนิ่วในถุงน้ำดี ป้องกันตับจากการถูกทำลายของยาพาราเซตามอล ช่วยแก้อาการน้ำเหลืองเสีย
16. ช่วยรักษาริดสีดวงทวาร

โทษของขมิ้นชัน

สำหรับการใช้ประโยชน์จากขมิ้นชั้น มีข้อควรระวัง ดังต่อไปนี้

• ขมิ้นันเป็นยารักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบ แต่หากใช้ในปริมาณที่มากเกินไป ทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารได้
• ขมิ้นชัน อาจเป็นอันตรายสำรับคนที่มีอาการแพ้ขมิ้น อาจทำให้มีอาการคลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย ปวดหัว นอนไม่หลับ
• ขมิ้นชั้นเป็นอันตรายสำหรับผู้ป่วยเกี่ยวกับท่อน้ำดี อาจทำให้เกิดการอุดตันของท่อน้ำดีได้

ขมิ้นชัน คือ พืชล้มลุกชนิดหนึ่ง เหง้าของขมิ้นขั้นิยมมาใช้ประโยชน์ต่างๆ ต้นขมิ้นชัน เป็นอย่างไร สรรพคุณของขมิ้นชัน เช่น บำรุงผิว รักษาแผล สร้างภูมิต้านทานโรค ลดไขมันในเส้นเลือด ประโยชน์และโทษของขมิ้นชัน มีอะไรบ้าง

แหล่งอ้างอิง

• ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย เก็บถาวร 2010-05-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เต็ม สมิตินันทน์ สำนักงานหอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช พ.ศ. 2549
• ขมิ้นชัน ข้อมูลพรรณไม้ สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุ กรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

ดินสอพอง มีฤทธิ์เย็น นิยมนำดินสอพองมาใช้เป็นแป้งทาตัว เพื่อให้ร่างกายเย็นสบาย ช่วยผ่อนคลาย ดินสอพองผสมกับน้ำอบทาตัวให้หอม สรระคุณบำรุงผิว

ลักษณะของดินสอพอง

สำหรับ ดินสอพอง นั้นมีลักษณะเป็นผง และ ก้อน มีสีขาว มีคุณสมบัติมีฤทธิ์เย็น นิยมนำดินสอพองมาใช้เป็นแป้งทาตัว เพื่อให้ร่างกายเย็นสบาย ช่วยผ่อนคลาย โดยนิยมนำดินสอพองผสมกับน้ำอบมาทาตัวให้หอม

ดินสอพองในประเทศไทย

พจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2544 ได้ให้นิยามดินสอพองว่าเป็น หินปูนเนื้อมาร์ล ( marly limestone ) ที่เป็นดินที่เนื้อเป็นสารประกอบแคลเซียมคาร์บอเนตเป็นส่วนใหญ่ เมื่อเอามะนาวบีบใส่ น้ำมะนาวมีความเป็นกรด ซึ่งเมื่อทำปฏิกิริยากับแคลเซียมคาร์บอเนตจะเกิดเป็นแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์เป็นฟองฟูขึ้น หากดูเผินๆ จะเห็นว่าดินนั้นพองตัว จึงเรียกกันว่า ดินสอพอง สมัยโบราณใช้ทำแป้งทาร่างกาย เพื่อให้เย็นสบาย นำมาผสมกับน้ำหอม เรียก แป้งกระแจะ ทำยาสีฟัน ปัจจุบันใช้ดินสอพองแก้ปัญหาดินเปรี้ยว นำมาส่วนผสมทำธูป ทำปูนซีเมนต์ เพราะ เสียค่าขุดและค่าบดต่ำกว่าใช้หินปูนซึ่งมีเนื้อเป็นสารประกอบชนิดเดียวกัน แหล่งใหญ่ในประเทศไทยมีในท้องที่อำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ และอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี

สมัยโบราณใช้ดินสอพองเป็นเครื่องประทินผิว ทาตัวเด็กแก้ผื่นคัน ใช้ทาพื้นที่ลงรักให้เห็นลายชัดเจน ดินสอพองที่ใช้ทำยาจะนำไปสะตุ โดยอบในหม้อดินจนแห้ง ดินสอพองสะตุใช้ทำยารักษาแผลกามโรค แผลเรื้อรัง คำว่าสอในดินสอพองนั้นมาจากภาษาเขมรแปลว่าขาว ดินสอพองจึงหมายถึงดินสีขาวที่ไม่แข็งตัว

ประโยชน์และสรรพคุณของดินสอพอง

ดินสอพอง จัดว่าเป็น สมุนไพรประเภทแร่ธาตุ เป็นยาสมุนไพร ตามตำรับยาแผนโบราณ จากประวัติศาสตร์พบว่ามีการนำ ดินสอพอง มาใช้เป็นยา ตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จากตำราพระโอสถพระนารายณ์ ซึ่งเราสามารถสรุปประโยชน์ของดินสอพอง ได้ดังนี้

• ดินสอพอง สรรพคุณเป็นยาเย็น ใช้ลดความร้อนในร่างกาย แก้อักเสบ รักษาผดผื่นคัน และ ช่วยห้ามเหงื่อ ทำให้ร่างกายเย็นสบาย
• ดินสอพองใช้ป้องกันผิวจากแสงแดด ดินสอพองใช้ทาหน้าป้องกันแสงแดดได้
• ดินสอพองใช้รักษาผิวหน้า สรรพคุณช่วยขจัดสิวเสี้ยนได้ ลดอาการปวดบวม แก้อักเสบ ช่วยปรับสภาพผิวให้ดีขึ้น ดินสอพองเหมาะสำหรับคนผิวมัน
• ดินสอพองใช้ขัดผิว เมื่อนำมาผสมกับขมิ้นและมะขามเปียก นำมาขัดหน้า ขัดผิว ช่วยให้ผิวพรรณสวยสดใส
• ดินสอพองมาผสมกับใบทองพันชั่ง จะมีสรรพคุณรักษาโรคผิวหนัง รักษากลากเกลื้อน
• ดินสองพองนำมาผสมกับขมิ้นชัน ไพล เหงือกปลาหมอ จะช่วยบำรุงผิวให้เรียบเนียน
• ดินสอพองใช้ลดอาการแก้ที่ผิวหนัง โดยนำดินสอพองผสมกับใบเสลดพังพอน ใช้ทาผิว
• ดินสอพองช่วยดับพิษร้อน ช่วยขับสารพิษจากเผ็ดพิษ
• ดินสอพองแก้อักเสบ บวมช้ำ โดยนำดินสอพองผสมกับน้ำมะกรูด ทาที่แผลโน

ดินสอพองมีแคลเซียมคาร์บอเนต สรรพคุณช่วยดูดซับความมัน ซึ่งความมันเป็นสาเหตุของการอักเสบที่รูขุมขน โดยเราได้นำเสนอสูตรการดูแลผิว จากดินสอพอง มาให้ 4 สูตร สำหรับเพื่อนนำไปใช้ประโยชน์ มีดังนี้

• สูตรที่ 1 ดินสอพองกับน้ำมะนาว โดยส่วนผสม ประกอบด้วย ดินสอพอง 2 ช้อนโต๊ะ มะนาว 2 ช้อนชา โดยนำมาผสมกันและ นำมาพอกใบหน้าให้ทั่ว เว้นรอบดวงตาและริมฝีปากไว้ ทิ้งไว้ 15 นาที และล้างออก จะช่วยรักษาปัญหาผิวมันที่มี รูขุมขนกว้าง และมีสิวเสี้ยน
• สูตรที่ 2 สอพองกับน้ำผึ้ง โดยส่วนผสม ประกอบด้วย ดินสอพองสะตุ 2 ช้อนโต๊ะ น้ำผึ้ง 2 ช้อนชา น้ำเปล่า 1/2 ช้อนชา น้ำมันมะพร้าว 1/2 ช้อนชา นำมาผสมกัน และนำมาพอกใบหน้า ประมาณ 20 นาที ช่วยลดปัญหาผิวแห้งเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหน้า
• สูตรที่ 3 ดินสอพองกับขมิ้นและน้ำนม ส่วนผสม ประกอบด้วย ดินสอพองสะตุ 3 ช้อนโต๊ะ นมสด 2 ช้อนชา ผงขมิ้น 1 ช้อนชา นำมาผสมกัน และ ใช่พอกหน้า ประมาณ 20 นาที ช่วยให้ผิวเนียนนุ่ม ชุ่มชื่น ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย แก้ผดผื่นคัน ทำให้บำรุงผิวเปล่งปลั่ง

โทษของดินสอพอง

ในการใช้ประโยชน์จากดินสอพอง ใช้เพื่อบำรุงผิวหน้า และ ป้องกันการเกิดสิว แต่ดินสอพองจะอยู่ในรูปแบบผง หากไม่ระมัดระวังในการใช้ ก็อาจสูดดมผงเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดปัญหาที่ระบบทางเดินหายใจได้

ดินสอพอง คือ แร่ธาตุที่ได้จากธรรมชาติ มีฤทธิ์เย็น นิยมนำมาใช้ทำเป็นแป้ง ประโยชน์และสรรพคุณของดินสอพอง ใช้ดูแลผิวพรรณ รักษาสิว ซึ่งดินสอพอง ประกอบไปด้วย แคลเซียมคาร์บอเนต (CO3) ร้อยละ 80 แมกนีเซียม ธาตุเหล็ก แคลเซียม ซิลิกา และ อาราโกไนต์ เป็นต้น

แหล่งอ้างอิง

• Schurrenberger, D., Russell, J. and Kerry Kelts. 2003. Classification of lacustrine sediments based on sedimentary components. Journal of Paleolimnology 29: 141-154.
• Chalk of Kent by C. S. Harris Accessed 11/06/2005
• Geochemistry and time-series analyses of orbitally forced Upper Cretaceous marl–limestone rhythmites, abstract Accessed 11/06/2005
• Palaeoenvironmental Interpretation of the Early Postglacial Sedimentary Record of a Marl Lake Accessed 11/06/2005
• Sedimentary Rocks. Pettijohn, F. J., Harper& Brothers New York 1957, p. 410
• ชยันต์ พิเชียรสุนทร และ วิเชียร จีรวงศ์. คู่มือเภสัชกรรมแผนไทยเล่ม 4 เครื่องยาธาตุวัตถุ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กทม. อัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง. 2556.