แก้วมังกร ผลไม้ สมุนไพร ลักษณะของต้นแก้วมังกร คุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณของแก้วมังกร เช่น ลดความอ้วน ลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน โทษของแก้วมังกร มีอะไรบ้าง
ต้นแก้วมังกร ภาษาอังกฤษ เรียก dragon fruit ชื่อวิทยาศาสตร์ของแก้วมังกร คือ Hylocereus undatus นิยมรับประทานผลแก้วมังกร เป็น ผลไม้ เนื่องจากรสชาติอร่อยไม่หวานมากเกินไป ชุ่มฉ่ำ แก้กระหาย รักษาโรคความดันโลหิต โรคเบาหวาน บำรุงผิวพรรณ บำรุงกระดูกและฟัน ช่วยดูดซับสารพิษออกจากร่างกาย
แก้วมังกร มีถิ่นกำเนิดในแถบทวีปอเมริกากลาง เป็นพืชตระกูลกระบองเพชร ปัจจุบัน แก้วมังกร สามารถปลูกได้ทั่วในประเทศไทย แหล่งปลูกแก้วมังกรของประเทศไทย คือ จันทบุรี ชลบุรี กาญจนบุรี สระบุรี และ สมุทรสงคราม ผลผลิตแก้วมังกรจะออกสู่ตลาดช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤศจิกายนของทุกปี
สายพันธ์ของแก้วมังกร
สำหรับสายพันแก้วมังกรที่นิยมปลูก มี 3 สายพันธ์ คือ สายพันธ์เนื้อขาวเปลือกแดง สายันีธ์เนื้อขาวเปลือกเหลือง และ สายพันธ์เนื้อแดงเปลือกแดง รายละเอียด ดังนี้
- แก้วมังกรสายพันธุ์เนื้อขาวเปลือกแดง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hylocercus undatus (Haw) Brit. & Rose. ลักษณะสำคัญ คือ เปลือกของผลสีแดงอมชมพู มีกลีบผลสีเขียว เนื้อเป็นสีขาว มีรสหวาน
- แก้วมังกรสายพันธุ์เนื้อขาวเปลือกเหลือง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hylocercus megalanthus ลักษณะสำคัญ คือ เปลือกผลสีเหลือง ขนาดผลเล็ก เนื้อสีขาว มีเมล็ดขนาดใหญ่ รสหวาน
- แก้วมังกรสายพันธุ์เนื้อแดงเปลือกแดง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hylocercus costaricensis เรียกอีกชื่อว่า แก้วมังกรสายพันธุ์คอสตาริกา ลักษณะสำคัญ คือ เปลือกของผลสีแดง ผลมีขนาดเล็ก เนื้อสีแดง รสหวาน
ลักษณะของต้นแก้วมังกร
ต้นแก้วมังกร พืชล้มลุก ตระกูลกระบองเพชร สามารถขยายพันธ์โดยการเพาะเมล็ดพันธ์ และการปักชำ ลักษณะของต้นแก้วมังกร มีดังนี้
- รากแก้วมังกร ลักษณะเป็นรากฝอย รากขนาดเล็ก และ แทงลึกลงดิน
- ลำต้นแก้วมังกร คล้ายลำต้นของกระบองเพชร ลำต้นเป็นปล้องๆ เป็นสามเหลี่ยม สีเขียว มีหนาม อวบน้ำ มีขอบรอยหยักเป็นระยะๆ
- ดอกแก้วมังกร ลักษณะเป็นดอกเดี่ยว ดอกออกที่ปลายของลำต้น ดอกแก้วมังกรเป็นตุ่มสีเขียว กลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน รูปร่างทรงกรวย ดอกแก้วมังกรจะบานเวลากลางคืน และ หุบในตอนเช้า
- ผลแก้วมังกร ผลแก้วมังกรเจริญเติบโตจากดอก ผลแก้วมังกรเป็นทรงกลมรี เปลือกของผลหนา ผิวของเปลือกจะคลุมด้วยกลีบเลี้ยง สีเขียว ภายในแก้วมังกรมีเนื้อ อวบน้ำ และ มีเมล็ดขนาดเล็กจำนวนมาก
คุณค่าทางโภชนาการของแก้วมังกร
สำหรับแก้วมังกรจะใช้ประโยชน์จากการบริโภคผลแก้วมังกร นักโถชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของผลแก้วมังกร ดังนี้
คุณค่าทางโภชนาการของผลแก้วมังกร ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงาน 67.70 กิโลแคลอรี่ มีสารอาหารสำคัญประกอบด้วย โปรตีน 1.10 กรัม ไขมัน 0.57 กรัม กลูโคส 5.70 กรัม ฟรูทโทส 3.20 กรัม ซอร์บิทอล 0.33 กรัม คาร์โบไฮเดรท 11.20 กรัม กากใยอาหาร 1.34 กรัม วิตามินซี 3.0 มิลลิกรัม ไนอาซิน 2.8 มิลลิกรัม วิตามินเอ 0.01 มิลลิกรัม แคลเซียม 10.2 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 3.37 มิลลิกรัม แมกนีเซียม 38.9 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 27.5 มิลลิกรัม โพแทสเซียม 272.0 มิลลิกรัม โซเดียม 8.9 มิลลิกรัม และ สังกะสี 0.35 มิลลิกรัม
สารเคมีสำคัญในผลแก้วมังกร พบมีหลายสาร ใน เปลือกของผล และ เนื้อของแก้วมังกร ดังนี้
- เนื้อผลสุก มี mucilage และ สารกลุ่ม betalains , betanin , isobetanin , phyllocactin , isophyllocactin , hylocerenin และ isohylocerenin
- เปลือกของผล มี betanin , isobetanin และ phyllocactin
สรรพคุณของแก้วมังกร
สำหรับการใช้ประโยชน์จากแก้วมังกร ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค นั้นจะใช้ประโยชน์จากผลแก้วมังกร สรรพคุณของแก้วมังกร มีดังนี้
- ช่วยบำรุงผิว ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง มีความสดใสและชุ่มชื่น
- ช่วยบำรุงร่างกาย เพิ่มภูมิต้านทานให้กับร่างกาย มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอวัย ลดริ้วรอยต่างๆ
- บำรุงเลือดและหัวใจ ป้องกันโรคหัวใจ ช่วยลดความดันโลหิต ช่วยป้องกันไขมันอุดตันในเส้นเลือด ป้องกันโรคโลหิตจาง
- ช่วยคลายร้อน ดับกระหาย
- บำรุงระบบทางเดินอาหาร ช่วยขับถ่าย แก้อาการท้องผูก
- บำรุงกระดูกและฟัน
- ลดความอ้วน ช่วยควบคุมน้ำหนัก รักษาโรคเบาหวาน
- ช่วยกระตุ้นการขับน้ำนม
- ช่วยดูดซับสารพิษที่ตกค้างในร่างกาย
- ช่วยให้ผ่อนคลาย และ ช่วยให้นอนหลับง่าย
โทษของแก้วมังกร
สำหรับการใช้ประโยชน์จากแก้วมังกร หากบริโภคในปริมาณที่เหมาะสมจะไม่ทำให้เกิดโทษ ซึ่งข้อควรระวังในการบริโภคแก้วมังกร มีดังนี้
- สรรพคุณของแก้วมังกร ทำให้ร่างกายเย็น ลดความร้อนในร่างกาย หากกินมากเกินไป อาจทำให้มือเท้าเย็นและท้องเสียง่าย
- สตรีที่อยู่ในขณะมีประจำเดือน ควรงดการกินแก้วมังกร ความเย็นของแก้วมังกร อาจทำให้เลือดเสียจับตัวเป็นก้อน และ ทำให้ประจำเดือนขัดได้
