ม้ากระทืบโรง สมุนไพร ใช้รักษาโรค บำรุงกำลัง บำรุงเลือด เถาม้ากระทืบโรงตากแห้งนำมาดองเหล้า ดื่มเป็นยารักษาโรค โทษของม้ากระทืบโรงเป็นอย่างไร
ต้นม้ากระทืบโรง สมุนไพรชนิดไม้เถา ม้ากระทืบโรงมีชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Ficus sarmentosa Buch.-Ham. ex Sm. สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของม้ากระทืบโรง เช่น ม้าทะลายโรง เดื่อเครือ พญานอนหลับ กาโร เป็นต้น ม้ากระทืบโรงมีสรรพคุณช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงโลหิต นิยมนำมาดองกับเหล้า เถาม้ากระทืบโรงตากแห้ง มีรสเย็น นำมาต้มน้ำดื่มเป็นยาบำรุงกำลัง แก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกายก็ได้เช่นกัน
ต้นม้ากระทืบโรง เป็นไมพุ่มเลื้อย เป็นไม้เถาขนาดใหญ่ มักเลื้อยเกาะไปตามหลักและเสา มักพบเกาะเลื้อยอยู่ตามต้นไม้ขนาดใหญ่ในป่าดิบแล้งและป่าดิบเขา
ลักษณะของต้นม้ากระทืบโรง
ต้นม้ากระทืบโรง เป็นไม้เถาที่มีขนาดใหญ่ มักจะเลื้อยเกาะไปตามพรรณไม้อื่น มักพบเกาะเลื้อยอยู่ตามต้นไม้ขนาดใหญ่ในป่าดิบแล้งและป่าดิบเขา ต้นม้ากระทืบโรงมีน้ำยางมีสีขาว สามารถขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดพันธ์ุและการปักชำ ลักษณะของต้นม้ากระทืบโรง มีดังนี้
- ลำต้นต้นม้ากระทืบโรง เป็นเถาขนาดใหญ่ ความสูงถึง 25 เมตร เปลือกลำต้นสีน้ำตาล ลักษณะสากๆมีปุ่มคล้ายๆหนาม เนื้อไม้สีขาว มีน้ำยางสีขาว
- ใบม้ากระทืบโรง ลักษณะเป็นใบเดี่ยว คล้ายรูปหอก ก้านใบและผิวใบด้านล่างรวมไปถึงฐานรองดอกอ่อนจะมีขนอ่อนๆ
- ดอกม้ากระทืบโรง ลักษณะดอกเป็นช่อ ลักษณะทรงกลม ดอกออกตามซอกใบ
- ผลม้ากระทืบโรง ลักษณะกลม เปลือกผลสีเขียว เนื้อผลมีสีแดง
สารสำคัญในม้ากระทืบโรง
การศึกษาสารต่างๆในม้ากระทืบโรง พบว่ามีสารเคมีสำคัญมีประโยชน์ต่อการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค ซึ่งมีสารสำคัญประกอบด้วย
- สารกลุ่ม eudesmane sesquiterpene ได้แก่ foveolide A , foveoeudesmenone , 4(15)-eudesmene-1β , 6α-diol, 4(15)-eudesmene-1β,5α-diol
- สารกลุ่ม sesquiterpenoid dimer คือ foveolide B
- สารกลุ่ม phenolic ได้แก่ foveospirolide , ethyl rosmarinate
- สารกลุ่มไตรเทอร์ปีนอยด์ ได้แก่ friedelin , taraxerol และ betulin
- สาร foveolide A จากลำต้นแสดงความเป็นพิษระดับปานกลางต่อเซลล์มะเร็งลำไส้ เซลล์มะเร็งตับ เซลล์มะเร็งเต้านม และเซลล์มะเร็งกระเพาะอาหาร และมีฤทธิ์ต้านเชื้อวัณโรค Mycobacterium tuberculosis โดยมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถยับยั้งเชื้อได้คือ 200 ไมโครโมลาร์
สรรพคุณของม้ากระทืบโรง
สำหรับการใช้ประโยชน์จากม้ากระทืบโรง ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สมารถใช้ประโยชน์จาก เถา เนื้อไม้ และ ทั้งต้น ซึ่งสรรพคุณของม้ากระทืบโรง มีดังนี้
- ทั้งต้นของม้ากระทืบโรง สรรพคุณช่วยบำรุงกำลัง แก้ปวดแมื่อย เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยเจริญอาหาร ช่วยขับเลือดเสีย รักษาริดสีดวงทวาร บำรุงธาตุ
- เถาม้ากระทืบโรง มีรสเย็น สรรพคุณบำรุงกำลัง แก้ปวดเมื่อย บำรุงธาตุ บำรุงเลือด แก้ปวดฟัน ช่วยเจริญอาหาร ช่วยขับน้ำเหลืองเสีย แก้ประดงลม รัักษาฮ้อเลือด แก้ปวดหลังปวดเอว
- เนื้อไม้ม้ากระทืบโรง สรรพคุณแก้ปวดหัว แก้ปวดหลัง แก้ปวดเอว
โทษของม้ากระทืบโรง
ลำต้นม้ากระทืบโรง มีสาร foveolide A ซึ่งมีความเป็นพิษระดับปานกลางต่อเซลล์มะเร็งลำไส้ เซลล์มะเร็งตับ เซลล์มะเร็งเต้านม และเซลล์มะเร็งกระเพาะอาหาร และ มีฤทธิ์ต้านเชื้อวัณโรค Mycobacterium tuberculosis โดยมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถยับยั้งเชื้อได้ คือ 200 ไมโครโมลาร์
