ฟักข้าว พืชท้องถิ่น ผลฟักข้าวนิยมรับประทาน ต้นฟักข้าวเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนาการของฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน โทษของฟักข้าว มีอะไรบ้าง
ต้นฟักข้าว ( Baby jackfruit ) ชื่อวิทยาศาสตร์ของฟักข้าว คือ Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng. สำหรับชื่อเรียกอื่น ๆของฟักข้าว คือ มะข้าว ขี้กาเครือ พุกู้ต๊ะ ผักข้าว เป็นต้น จัดเป็นพืชตระกูลแตง นิยมนำมาทำอาหารรับประทาน
ฟักข้าวในประเทศไทย
ประเทศไทยนิยมใช้ผลอ่อนฟักข้าว สีเขียว นำมาทำอาหารรับประทาน เนื้อผลอ่อนฟักข้าวคล้ายมะละกอ โดยนำมาลวก ต้ม จิ้มกับน้ำพริก หรือ ใส่แกง ยอดอ่อนฟักข้าว นำมารับประทานเป็นผักสด มีการศึกษาฟักข้าวในการวิจัยหลากหลาย พบว่า เยื่อหุ้มเมล็ดของผลสุกฟักข้าว มีประโยชน์ทางโภชนาการสูง เนื่องจากเป็นส่วนที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมภูมิต้านทานดรค ลดความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจ และ โรคมะเร็ง ต่างๆ เช่น โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะอาหาร เป็นต้น
ลักษณะของต้นฟักข้าว
ต้นฟักข้าว คือ พืชท้องถิ่นของ ประเทศจีนตอนใต้ พม่า ไทย ลาว เขมร เวียดนาม มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และ บังกลาเทศ สามารถขยายพันธ์โดยการเพาะ เมล็ดพันธ์ ลักษณะของต้นฟักข้าว มีดังนี้
- ลำต้นของฟักข้าว เป็นลักษณะเถา ไม้เลื้อย เป็นพืชล้มลุกอายุยืนยาว คล้ายต้นตำลึง เถาฟักข้าวจะเลื้อยได้ทั้งบนพื้นและตามพื้นที่ต่างๆ เนื้อลำต้นอ่อน ชุ่มน้ำ
- ใบฟักข้าว ลักษณะเป็นใบเดี่ยว ใบคล้างใบโพธิ์ ขอบใบหยักเว้าลึกเป็นแฉก ใบสีเขียว
- ดอกฟักข้าว ลักษณะดอกออกเป็นช่อ ดอกออกตามซอกใบ คล้ายกับดอกตำลึง กลีบดอกสีขาวอมเหลือง
- ผลฟักข้าว ลักษณะกลมรี เปลือกผลเป็นหนามเล็กๆ ผลอ่อนมีสีเขียว ผลสุกจะมีสีส้มอม ภายในผลมีเนื้อผลคล้ายผลมะละกอ ภายในผลมีเมล็ดจำนวนมาก
- เมล็ดฟักข้าว ลักษณะรีปลายเมล็ดแหลมทั้งสองด้าน เมล็ดสีน้ำตาล คล้ายเมล็ดแตง
คุณค่าทางโภชนาการของฟักข้าว
สำหรับฟักข้าว นิยมรับประทานผลดิบและผลสุก ซึ่งนักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของผลดิบฟักข้าว มีรายละเอียดดังนี้
คุณค่าทางโภชนาการของผลดิบฟักข้าว ขนาด 100 กรัม พบว่ามีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย กากใยอาหาร 1 กรัม น้ำตาล 1.8 กรัม โปรตีน 0.98 กรัม มีวิตามินซี 0.04 มิลลิกรัม บีต้าแคโรทีน 91 มิลลิกรัม แคลเซียม 0.34 มิลลิกรัม บีตาแคโรทีน และ ไลโคพีน เป็นต้น
สรรพคุณของฟักข้าว
สำหรับต้นฟักข้าว สามารถใช้ประโยชน์ได้จาก ผลฟักข้าว เมล็ดฟักข้าว ยอดอ่อนฟักข้าว รากฟักข้าว และ ใบฟักข้าว รายละเอียดของ สรรพคุณฟักข้าว มีดังนี้
- รากฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดไข้ ช่วยขับเสมหะ แก้ปวดตามข้อกระดูก
- ใบฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดไข้ แก้ริดสีดวง แก้ปวดหลัง แก้กระดูกเดาะ ถอนพิษอักเสบ ช่วยแก้พิษฝี แก้ฝีมะม่วง ช่วยแก้หูด
- ผลอ่อนฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน
- ยอดอ่อนฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน
- เมล็ดฟักข้าว สรรพคุณบำรุงปอด แก้ฝีในปอด แก้ท่อน้ำดีอุดตัน ช่วยขับปัสสาวะ แก้อักเสบบวม รักษากลากเกลื้อน รักษาโรคผิวหนัง รักษาฟกช้ำ
โทษของฟักข้าว
เมล็ดดิบของฟักข้าวมีความเป็นพิษ รสขม หากรับประทานเข้าไป ทำให้อาเจียน และ เวียนหัว หากรับประทานมากเกินไป เป็นอันตรายถึงชีวิต
