มะเขือพวง พืชสวนครัว ประโยชน์และโทษ เป็นอย่างไร

มะเขือพวง ผลมะเขือพวงนำมารับประทานเป็นผักสด ต้นมะเขือพวงเป็นอย่างไร สรรพคุณช่วยเจริญอาหาร ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับถ่าย ช่วยขับปัสสาวะ โทษของมะเขือพวงมีอะไรบ้าง

ต้นมะเขือพวง ภาษาอังกฤษ Pea aubergine พืชตระกูลมะเขือ ชื่อวิทยาศาสตร์ของมะเขือพวง คือ Solanum torvum Sw. มะเขือเรียกอื่นๆ เช่น มะแว้งช้าง (สงขลา) มะเขือละคร (นครราชสีมา)  หมากง (ภาคอีสาน) เขือน้อย เขือพวง เขือเทศ ลูกแว้ง (ภาคใต้) มะแคว้งกุลา (ภาคเหนือ)  เป็นต้น

มะเขือพวง เป็นพืชเขตร้อน ถิ่นกำเนิดของมะเขือพวง คือ ทวีปอเมริกากลางและทวีปอเมริกาใต้ สำหรับในประเทศไทย มะเขือพวงนิยมรับประทานผลสด โดยนำมาทำอาหารหลากหลายเมนู เช่น แกงป่า แกงคั่ว แกงอ่อม แกงเขียวหวาน แกงเนื้อ น้ำพริก ผัดเผ็ด เป็นต้น

ผลมะเขือพวง มีสารสำคัญอยู่ 2 กลุ่ม คือ สารกลุ่มไฟโตนิวเทรียนท์ และ สารกลุ่มอัลคาลอยด์ เป็นสารที่มีประโยชนืต่อสุขภาพ รายละเอียดของสารดังกล่าว มีดังนี้

  • สารกลุ่มอัลคาลอยด์ ( Alkaloids ) ลักษณะเด่น คือ รสขม ไม่มีสี มีฤทธิ์เป็นด่าง ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทและอวัยวะต่างๆ ซึ่งสารชนิดนี้จะสลายตัวเมื่อโดนความร้อน สรรพคุณช่วยต้านโรคมะเร็ง ยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง
  • สารกลุ่มไฟโตนิวเทรียนท์ ( Phytonutrient ) สรรพคุณช่วยฟื้นฟูร่างกาย ช่วยคอเลสเตอรอลในเลือด ช่วยยับยั้งการดูดซึมคอเลสเตอรอลในลำไส้ ช่วยขับเสมหะ

ลักษณะของต้นมะเขือพวง

ต้นมะเขือพวง เป็นพืชล้มลุก ทนต่อสภาพอากาศร้อน และ ไม่มีแมลงศัตรูพืช สามารถขยายพันธ์โดยการ ปักชำ และ การเพาะเมล็ดพันธ์ ลักษณะของมะเขือพวง มีดังนี้

  • ลำต้นมะเขือพวง ลำต้นสูงประมาณ 1 เมตร ลำต้นและกิ่งแตกกิ่งก้านสาขามากมาย ปกคลุมด้วยหนามและในบางสายพันธ์ไม่มีหนาม
  • ใบมะเขือพวง ลักษณะใบเป็นรูปไข่ สีเขียว ใบกว้าง เรียบ ขอบใบเว้า
  • ดอกมะเขือพวง ลักษณะดอกเป็นช่อ รูปทรงกรวยแตร กลีบดอกสีเขียว ขาว และ ม่วง เกสรตัวผู้มีสีเหลือง
  • ผลมะเขือพวง ลักษณะกลม สีเขียว ผิวของผลเรียบ ผลอ่อนรสขม ผลสุกสีเหลือง รสฝื่นและเปรี้ยว ภายในผลมีเมล็ดจำนวนมาก สามารถนำมาขยายพันธ์ได้

คุณค่าทางโภชนาการของมะเขือพวง

สำหรับการศึกษาสารเคมีและสารอาหารต่างๆในมะเขือพวง นักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของมะเขือพวง มีดังนี้

คุณค่าทางโภชนาการของมะเขือพวง ขนาด 100 กรัม ให้พลังงาน 24 กิโลแคลอรี มีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรต 5.7 กรัม น้ำตาล 2.35 กรัม กากใยอาหาร 3.4 กรัม ไขมัน 0.19 กรัม โปรตีน 1.01 กรัม ธาตุแคลเซียม 9 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 0.24 มิลลิกรัม ธาตุแมกนีเซียม 14 มิลลิกรัม ธาตุฟอสฟอรัส 25 มิลลิกรัม ธาตุโพแทสเซียม 230 มิลลิกรัม ธาตุสังกะสี 0.16 มิลลิกรัม ธาตุแมงกานีส 0.25 มิลลิกรัม วิตามินต่างๆ เช่น วิตามินบี 1 0.039 มิลลิกรัม วิตามินบี 2 0.037 มิลลิกรัม วิตามินบี 3 0.649 มิลลิกรัม วิตามินบี 5 0.281 มิลลิกรัม วิตามินบี 6 0.84 มิลลิกรัม วิตามินบี 9 22 ไมโครกรัม และ วิตามินซี 2.2 มิลลิกรัม

สารเคมีสำคัญในมะเขือพวก มีหลายชนิด ประกอบด้วย  ทอร์โวไซด์ เอ (torvoside A ) ทอร์โวไซด์ เอช (torvoside H)  ทอร์โวนิน บี (torvonin B) โซลานีน (solanine) โซลาโซนีนและโซลามาจีน (solasonine and solamagine)  โซลาโซดีน (solasodine) และ เพกติน รายละเอียด ดังนี้

  • ทอร์โวไซด์ เอ (torvoside A) ทอร์โวไซด์ เอช (torvoside H)  คือ สารสตีรอยด์ไกลไซด์ มีฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัสเริม
  • เพกติน คือ สารที่ละลายน้ำได้ ช่วยเคลือบที่ผิวของลำไส้ ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
  • ทอร์โวนิน บี ( torvonin B ) คือ สารซาโพนิน มีฤทธิ์ขับเสมหะ
  • โซลาโซนีนและโซลามาจีน (solasonine and solamagine) คือ ไกลโคซิเลตอัลคาลอยด์
  • โซลานีน ( solanine ) คือ สารทำให้แคลเซียมในร่างกายไม่สมดุลย์ ผู้ป่วยโรคเกี่ยวกับไขข้อกระดูก ควรหลีกเลี่ยง
  • โซลาโซดีน ( solasodine ) คือ สารที่สรรพคุณต้านโรคมะเร็ง

สรรพคุณของมะเขือพวง

สำหรับการใช้ประโยชน์จากมะเขือพวง สามารถใช้ประโยชน์ได้หลายส่วน เช่น ใบ ลำต้น ผล และ ราก สรรพคุณของมะเขือพวง มีดังนี้

  • ผลมะเขือพวง สรรพคุณช่วยต้านมะเร็ง รักษาโรคเริม ช่วยขับเสมหะ ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด รักษาโรคเบาหวาน ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยรักษาอาการติดเชื้อแบคทีเรีย รักษาอาการอักเสบ ช่วยชะลอวัย ช่วยลดความดันโลหิต ช่วยลดความเครียด ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย บำรุงร่างกาย ช่วยบำรุงเลือด ช่วยยับยั้งการแข็งตัวของเลือด บำรุงสายตา แก้ไอ ช่วยเจริญอาหาร ช่วยกระตุ้นการขับถ่าย ป้องกันโรคท้องผูก รักษาริดสีดวงทวาร รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ช่วยบำรุงตับ ช่วยบำรุงไต แก้อาการฟกช้ำ รักษาแผลฝีมีหนอง
  • ใบมะเขือพวง สรรพคุณช่วยรักษาโรคซิฟิลิส เป็นยาระงับประสาท ช่วยขับเหงื่อ แก้อาการชัก ช่วยลดไข้ ช่วยขับปัสสาวะ แก้ปวดข้อ รักษาฝี รักษาแผลติดเชื้อ ช่วยรักษาโรคผิวหนัง ช่วยห้ามเลือด
  • ทั้งต้นมะเขือพวง สรรพคุณแก้อาการหืด
  • รากมะเขือพวง สรรพคุณช่วยขับพิษในร่างกาย ช่วยรักษารอยเท้าแตก ช่วยแก้โรคตาปลา
  • เมล็ดมะเขือพวง สรรพคถณแก้ปวดฟัน
  • ลำต้นมะเขือพวง สรรพคุณช่วยแก้พิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย รักษาโรคกลากเกลื้อน

โทษของมะเขือพวง

สำหรับการใช้ประโยชน์ของมะเขือพวงมีข้อควรระวังดังนี้

  • ผลมะเขือพวงมีฤทธิ์ช่วยต้านอาการแข็งตัวของเลือด สำหรับผู้ป่วยที่จะเข้ารับการผ่าตัด ควรงดกินมะเขือพวง อาจส่งผลต่อการเลือดไม่หยุดไหลได้
  • มะเขือพวงมีสารโซลานีน ( Solanine ) ทำให้เกิดความไม่สมดุลของแคลเซียมในร่างกาย ผู้ที่เป็นโรคไขข้อควรหลีกเลี่ยงการรับประทาน

มะเขือพวง พืชพื้นบ้าน ผลมะเขือพวงนำมารับประทานเป็นผักสด ลักษณะของต้นมะเขือพวงเป็นอย่างไร สรรพคุณของมะเขือพวง เช่น ช่วยเจริญอาหาร ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับถ่าย ป้องกันโรคท้องผูก ช่วยขับปัสสาวะ โทษของมะเขือพวง มีอะไรบ้าง

Fongza.com เว็บไซต์ที่ทำเนื้อหาเกี่ยวกับการให้ความรู้ด้านสุขภาพ โดยเราเชื่อว่าสุขภาพที่ดีต้องดีทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจ เนื้อหาของเราจึงประกอบด้วย โรคต่างๆ การรักษาโรค สมุนไพร การเลี้ยงลูก แม่และเด็ก การออกกำลังกาย ความสวยความงาม โหงวเฮ้ง และ อาหารสุขภาพ โดยเน้นการให้ความรู้ ไม่ได้มีเจตนาให้คำวินิจฉัยการรักษาโรค การที่ท่านนำเนื้อหาของเราไปใช้ประโยชน์ให้ปรึกษาผู้เชียวชาญก่อน หากป่วยให้เข้ารับการรักษากับแพทย์เท่านั้น

ขอบคุณท่านผู้สนับสนุนการทำเนื้อหา ทรัพทย์ทวี จำหน่ายถุงกระสอบ ถุงกระสอบสำหรับงานขนย้ายต่างๆ ถุงสายรุ้ง ถุงไนลอน ถุงการ์ตูน และ ถุงล้อลาก ถุงราคาถูกที่ใครๆก็จับต้องได้

Published by
Mr.Fongza