หญ้าขัดมอน พืชท้องถิ่น สามารถพบได้ตามป่าเบยจพรรณ มีสรรพคุณทางยา สรรพคุณหลากหลาย ช่วยบรรเทาอาการปวดประจำเดือน ช่วยเจริญอาหาร แก้อักเสบ ทำความรู้จักกับหญ้าขัดมอน

หญ้าขัดมอน ภาษาอังกฤษ Paddy’s lucerne ชื่อวิทยาศาสตร์ของขัดมอน คือ Sida rhombifolia L. สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของหญ้าขัดมอน ได้แก่ ขัดมอน คัดมอน หญ้าขัด หญ้าขัดใบมน ยุงปัดแม่ม่าย เป็นต้น หญ้าขัดมอนในตำรับยาสมุนไพรไทยโบราณ มีสรรพคุณแก้การปวดมดลูก แก้ปวดประจำเดือน สามารถพบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทยตามป่าเบญจพรรณ นอกจากจะเป็นยาแล้ว สามารถนำมาใช้ประโยชน์อื่นๆได้ เช่น ลำต้นของหญ้าขัดมอนใช้ทำเป็นไม้กวาด ทั้งต้นนำมาเป็นส่วนผสมของอาหารสัตว์  เป็นต้น

ลักษณะของต้นหญ้าขัดมอน 

ต้นหญ้าขัดมอน สามารถพบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ตามป่าเบญจพรรณ การขยายพันธ์สามารถขยายพันธ์โดยการเพาะเมล็ดพันธ์ ลักษณะของหญ้าขัดมอน มีดังนี้

• ลำต้นหญ้าขัด ลักษณะลำต้นสูง ลำต้นกลมเป็นแฉกยาวรูปดาว สีเขียวออมเทา ลำต้นมีขน
• ใบหญ้าขัด ลักษณะเป็นใบเดี่ยว ใบเป็นรูปสามเหลี่ยมข้าวหลามตัด โคนใบกลม ขอบใบเป็นฟันเลื่อย แผ่นใบด้านบนเรียบ ใบด้านล่างมีขน ปลายใบแหลม
• ดอกหญ้าขัด ลักษณะดอกเป็นช่อ ดอกออกตามง่ามใบ ดอกมีสีเหลืองอ่อน ดอกคล้ายรูประฆัง ยอดเกสรหญ้าขัดเป็นตุ่มสีเหลืองหรือสีชมพูอ่อน
• ผลหญ้าขัด เจริญเติบโตจากดอก ลักษณะผลเป็นผลแห้ง เป็นรูปครึ่งทรงกลม ด้านนอกและด้านข้างของผลเป็นรอยย่น ส่วนปลายแข็ง ผลหญ้าขัดมีเมล็ดสีดำ ผลหญ้าขัดมีขนสั้นๆที่ขั้วเมล็ด

สรรพคุณของขัดมอน

สำหรับการใช้ประโยชน์จากหญ้าขัดมอญในการรักษาโรคและการบำรุงร่างกายนั้น นิยมใช้ราก ลำต้นและใบของขัดมอน ซึ่งสรรพคุณหญ้าขัดมอน มีดังนี้

• รากของหญ้าขัด สรรพคุณช่วยเจริญอาหาร แก้คลื่นไส้อาเจียน เป็นยาบ้วนปาก ลดไข้ ขับเสมหะ แก้สะอึก รักษาโรคปอด แก้ท้องเสีย รักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบ ช่วยขับเลือด ช่วยขับรก แก้ปวดมดลูก แก้ดีพิการ แก้พิษงู รักษาไขข้อ ช่วยเพิ่มกำหนัด
• ลำต้นของหญ้าขัดมอน สรรพคุณบำรุงเหงืกและฟัน เป็นยาบ้วนปาก แก้ท้องเสีย ช่วยเพิ่มกำหนัด
• ใบหญ้าขัด สรรพคุณเป็นยาลดไข้ แก้ท้องเสีย ช่วยขับปัสสาวะ แก้อักเสบบวม ช่วยเพิ่มกำหนัด

โทษของหญ้าขัด

สำหรับการใช้ประโยชน์จากหญ้าขัดมอนในการรักษาโรคและการบำรุงร่างกายนั้น มีข้อควรระวัง ดังนี้

• หญ้าขัดมอนมีสรรพคุณสำคัณในการกระตุ้นมดลูก ช่วยขับเลือดสำหรับสตรี ซึงการกระตุ้นการบีบตัวของมดลูกนี้เป็นอันตรายต่อสตรีตั้งครรภ์ อาจส่งผลให้แท้งลูกได้

ว่านชักมดลูก สมุนไพรมีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเพศหญิง เรียกว่า ไฟโตเอสโตรเจน ทำให้ประจำเดือนมาปกติ กระชับมดลูก บำรุงผิวพรรณ ดูสดใส อ่อนกว่าวัย

ว่านชักมดลูกชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Curcuma zanthorrhiza Roxb. ว่านชักมดลูกมีถิ่นกำเนิดในประเทศอินโดนีเซีย สำหรับการปลูกว่านชักมดลูกในประเทศไทยมีการปลูกมากในจังหวัดเลย และ เพชรบูรณ์ เพื่อนำมาผลิตเป็นยาสมุนไพรบำรุงสตรี ตำรับยาสมุนไพรไทย พบว่าใช้ว่านชักมดลูกมีอยู่ 2 สายพันธุ์ คือ ว่านชักมดลูกตัวเมีย และ ว่านชักมดลูกตัวผู้

ลักษณะของต้นว่านชักมดลูก

ต้นว่านชักมดลูก พืชล้มลุก ตระกลูขิง สามารถขยายพันธุ์ ด้วยวิธีเหง้าใต้ดิน สามารถเจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนที่มีความชื้น ว่านชักมดลูกเป็นพืชที่ทนต่อสภาพอากาศที่แห้งแล้ง ลักษณะของต้นว่านชักมดลูก มีดังนี้

• ลำต้นว่านชักมดลูก ลักษณะเป็นเหง้า แตกหน่ออยู่ใต้ดิน เหง้ามีสีเหลือง เหง้าแก่เป็นสีเทา มีกลิ่นฉุน รสขม ลำต้นตั้งตรง เป็นกาบใบลักษณะกลม ความสูงประมาณ 1 เมตร กาบของลำต้นมีสีเขียว ด้านในเยื่อสีขาว คล้ายกับต้นขมิ้น
• ใบว่านชักมดลูก เป็นใบเดี่ยว ลักษณะใบเรียวยาว เหมือนใบต้นขิง ใบเรียบ สีเขียว ปลายใบแหลม
• ดอกว่านชักมดลูก ออกดอกเป็นช่อ เป็นกระจุก ลักษณะรูปทรงกระบอก ก้านช่อดอกยาวประมาณ 20 เซ็นติเมตร ดอกสีแดง ดอกที่เจริญเติบเต็มที่จะเป็นสีเหลือง

สรรพคุณว่านชักมดลูก

สำหรับการใช้ประโยชน์จากว่านชักมดลูกด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค ใช้ประโยชน์จากเหง้าของว่านชักมดลูก ซึ่งสรรพคุณของว่านชักมดลูกมีดังนี้

• ช่วยบำรุงผิวพรรณ ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง ผิวสดใส ผิวขาวนวล ผิวดูมีเลือดฝาด ช่วยลดเลือนรอยเหี่ยวย่น ลดการเกิดฝ้า และ ลดรอยดำของใบหน้า ช่วยกระชับผิวหน้าท้องของสตรีหลังคลอด
• ป้องกันมะเร็ง ช่วยป้องกันโรคมะเร็งปากช่องคลอด และ มะเร็งในมดลูก ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ที่เป็นสาเหตุของความเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย ช่วยทำให้ซีสต์หรือเนื้องอกภายในช่องคลอดฝ่อตัวลง
• ช่วยให้ทำให้กล้ามเนื้อกระชับขึ้น
• ช่วยบำรุงความงาม ช่วยทำให้หน้าอกขยาย ทำให้นมใหญ่ขึ้น
• ช่วยทำให้ผ่อนคลาย ลดอาการอารมณ์แปรปรวนต่างๆ ลดอารมณ์ฉุนเฉียว
• ช่วยป้องการการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีรีย ช่วยดับกลิ่นปาก ลดกลิ่นตามตัว
• ช่วยบำรุงสายตาและดวงตา ช่วยป้องกันโรคจอประสาทตาเสื่อม
• ช่วยบำรุงเลือดและหัวใจ ช่วยซ่อมแซมระบบหลอดเลือดและหัวใจ ทำให้หลอดเลือดแข็งตัวมากขึ้น ป้องกันอาการเยื่อบุผนังหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจขาดความยืดหยุ่น ช่วยฆ่าเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว
• บำรุงกระดูก ช่วยป้องกันโรคกระดูกพรุน ยป้องกันการสูญเสียแคลเซียม ช่วยเพิ่มความหนาแน่นของมวลกระดูก
• สรรพคุณสำหรับสตรี ช่วยรักษาอาการมดลูกทรุดตัว รักษาอาการมดลูกต่ำ ช่วยกระชับช่องคลอด ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ช่วยดับกลิ่นภายในช่องคลอด ช่วยเพิ่มน้ำหล่อลื่นในช่องคลอด รักษาอาการหน่วงของมดลูก รักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ รักษาอาการปวดท้องประจำเดือน รักษาอาการตกขาว ช่วยขับน้ำคาวปลา
• กระตุ้นความรู้สึกทางเพศของสตรี
• รักษาโรคริดสีดวงทวาร

โทษของว่านชักมดลูก

ถึงแม้ว่าว่านชักมดลูกจะมีประโยชน์มากมายแต่ต้องระมัดระวังถึงผลข้างเคียง ซึ่งโทษของว่านชักมดลูกมีดังนี้

• ในระยะแรกของการกินว่านชักมดลูก จะมีตกขาวมากกว่าปกติ ไม่ต้องตกใจสามารถกินต่อได้เลย อาการจะดีขึ้นในที่สุด
• สำหรับผู้ที่ยังไม่เคยกินมาก่อน เมื่อกินครั้งแรกอาจจะมีอาการไข้ อาการปวดศีรษะ อาการไอ ให้ลดปริมาณการกินลงครึ่งหนึ่ง จนอาการหายดี แล้วค่อยเพิ่มปริมาณเท่าเดิม
• ในบางรายพบอาการแพ้ โดยจะมีมีผื่นขึ้น บริเวณผิวหนัง และ ตามลำตัว ให้ลองลดปริมาณการกิน จนอาการดีขึ้น จึงกินในปริมาณปกติ หรือ หากไม่หายดีให้เลิกกิน
• บางรายพบว่ามี อาการปวดหน้าบริเวณอก ตึงแน่นหน้าอก หรือ ปวดบริเวณท้องน้อย มดลูก ภายในช่องคลอด หากพบว่ามีอาการดัง ควรลดปริมาณยาลงครึ่งหนึ่ง หากอาการดีขึ้น ค่อยรับประทานในปริมาณมากขึ้น จนถึงที่กำหนดปกติ
• พบในบางรายว่าสตรีวัยทอง หรือ สตรีวัยหมดประจำเดือน หลังจากรับประทานว่านชักมดลูก อาจจะมีประจำเดือนใหม่เกิดขึ้น ซึ่งคุณสามารถรับประทานต่อไปได้ ไม่ต้องกังวล ประจำเดือนที่เกิดขึ้นก็จะค่อย ๆหมดไปเอง ตามธรรมชาติ