จันทน์เทศ สมุนไพร เป็นส่วนประกอบสำคัญของเครื่องเทศ สรรพคุณขับพิษ แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ขับลม  บำรุงผิวพรรณ ต้นจันทน์เทศเป็นอย่างไร สรรพและโทษของจันทน์เทศมีอะไรบ้าง

ต้นจันทน์เทศ ภาษาอังกฤษ เรียก Nutmeg ชื่อวิทยาศาสตร์ของจันทน์เทศ คือ Myristica fragrans Houtt. สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของจันทน์เทศ เช่น เงี้ยว โร่วโต้วโค่ว ปาลา เป็นต้น ต้นจันทน์เทศ มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะโมลุกกะ ประเทศอินโดนีเซีย หมู่เกาะบันดาในหมู่เกาะโมลุกกะในอินโดนีเซีย เป็นแหล่งผลิตจันทน์เทศแหล่งเดียวในโลก

ประโยชน์ของจันทน์เทศ

ต้นจันทน์เทศ เป็นส่วนหนึ่งของเครื่องเทศ เม็ดจันทน์เทศแห้ง และ ดอกจันทน์เทศ ใช้ปรุงแต่งรสอาหาร ดับคาวจากเนื้อสัตว์ เป็นเครื่องเทศที่มีราคาสูง น้ำมันจันทน์เทศ นำมาเป็นวัตถุดิบของผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น ใช้แต่งกลิ่นสบู่ ผงซักฟอก น้ำหอม ทำแยม เยลลี่ ลูกกวาด  รวมถึงในทางการแพทย์น้ำมันจันทน์เทศ หรือ น้ำมันจันทน์หอม เป็นสมุนไพรยารักษาโรค เช่น แก้ปวดหัว แก้ปวดท้อง เป็นยาขับลม เป็นต้น

ตำรายาที่มีจันทน์เทศเป็นส่วนประกอบ

• ตำรับยาพิกัดตรีพิษจักร ประกอบด้วยตัวยา 3 ชนิด ได้แก่ ผลจันทน์เทศ กานพลู และผลผักชีล้อม ช่วยบำรุงโลหิต แก้ธาตุพิการ แก้พิษเลือด แก้ลม
• ตำรับยาพิกัดตรีคันธวาต ประกอบด้วยตัวยา 3 ชนิด ได้แก่ ผลจันทน์เทศ กานพลู และผลเร่วใหญ่ แก้ธาตุพิการ แก้ไข้อันเกิดแต่ดี แต่แก้อาการจุกเสียด
• ตำรับยาหอมเทพจิตร ประกอบด้วย รกหุ้มเมล็ดจันทน์เทศ กับสมุนไพรอื่นๆ แก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืดตาลาย
• ตำรับยาหอมนวโกฐ ประกอบด้วย รกหุ้มเมล็ดจันทน์เทศ กับสมุนไพรอื่นๆ แก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืดตาลาย
• ตำรับยาธาตุบรรจบ ประกอบด้วยรกหุ้มเมล็ดจันทน์เทศ ร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ ช่วยบรรเทาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ
• ตำรับยาพิกัดจันทน์ทั้งห้า ประกอบด้วย แก่นจันทน์เทศ แก่นจันทน์ขาว แก่นจันทน์แดง แก่นจันทน์ทนา และ แก่นจันทน์ชะมด แก้ไข้ แก้อาการร้อนใน บำรุงหัวใจ

ลักษณะของต้นจันทน์เทศ

ต้นจันทน์เทศ เป็นไม้พุ่มยืน ต้นขนาดกลาง สามารถปลูกได้ในดินทุกชนิด แต่หากเป็นดินร่วนปนทรายที่มีอินทรีย์วัตถุสูง จะเจริญเติบโตได้ดี สามารถเจริญเติบโตได้ในพื้นที่ที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 900 เมตร สามารถขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดพันธ์ ปัจจุบันพบว่าประเทศไทยสามารถปลูกได้ในทางภาคใต้ ลักษณะของต้นจันทน์เทศ มีดังนี้

• ลำต้นจันทน์เทศ มีความสูงของต้นประมาณ 5 – 18 เมตร เปลือกลำต้นเรียบสีเทาอมดำ เนื้อไม้สีนวล มีกลิ่นหอม เนื่องจากเนื้อไม้จันทน์เทศมีน้ำมันหอมระเหย
• ใบจันทน์เทศ เป็นใบเดี่ยว เป็นรูปรีปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ เนื้อใบแข็ง หลังใบเรียบเป็นมัน สีเขียวอมสีเหลืองอ่อน ท้องใบเรียบสีเขียวอ่อน
• ดอกจันทน์เทศ ลักษณะดอกเป็นช่อ ช่อหนึ่งจะมีประมาณ 2-3 ดอก ออกดอกตามซอกใบ ดอกสีเหลืองอ่อน
• ผลจันทน์เทศ ลักษณะเป็นผลสด ผลค่อนข้างฉ่ำน้ำ ผลทรงกลม คล้ายกับลูกสาลี่ เปลือกผลเรียบ สีเหลืองนวล ส่วนผลแก่จะแตกและอ้าออกเป็น 2 ซีก ซึ่งภายในผลจะมีเมล็ด ลักษณะกลม สีน้ำตาล เนื้อและเปลือกแข็ง หนึ่งผลมีหนึ่งเมล็ด
• เมล็ดจันทน์เทศ เรียกอีกชื่อว่า ลูกจันทน์ มีกลิ่นหอม ลักษณะเป็นริ้วสีแดง รูปร่างคล้ายร่างแห เมลูดจะมีแผ่นบางมีหลายแฉกหุ้มเมล็ดอยู่ เรียกว่า รกหุ้มเมล็ด

สรรพคุณของจันทน์เทศ

สำหรับการนำจันทน์เทศมาใช้ประโยชน์ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถใช้ประโยชน์จาก รกเมล็ด เมล็ด แก่นไม้ ดอก และ ผล สมุนไพร สรรพคุณของจันทน์เทศ มีดังนี้

• เมล็ดจันทน์เทศ สรรพคุณทำให้ร่างกายอบอุ่น บำรุงร่างกาย บำรุงเลือด ช่วยให้หลับสบาย แก้หอบหืด แก้ปวดหัว แก้กระหายน้ำ ขับเสมหะ แก้คลื้นไส้ ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้ท้องเสีย รักษาโรคกระเพาะอาหารอักเสบ แก้ปวดมดลูก ช่วยคุมกำเนิด ช่วยสมานแผล แก้คัน
• รกหุ้มเมล็ดจัทน์เทศ สรรพคุณทำให้ร่างกายอบอุ่น บำรุงร่างกาย บำรุงกำลัง บำรุงหัวใจ ช่วยเจริญอาหาร แก้หอบหืด แก้ปวดหัว  ลดไข้ แก้กระหายน้ำ ขับเสมหะ แก้คลื้นไส้ ช่วยขับลม ช่วยย่อยอาหาร แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้ท้องเสีย แก้ปวดมดลูก แก้คัน บำรุงผิวพรรณ
• แก่ไม้จันทน์เทศ สรรพคุรลดไข้
• ผลจันทน์เทศ สรรพคุณช่วยคุมกำเนิด
• น้ำมันจันทน์เทศ สรรพคุณแก้ปวด ช่วยขับประจำเดือน แก้ปวดกระดูก

โทษของจันทน์เทศ

สำหรับการใช้ประโยชน์จากจันทน์เทศ มีข้อควรระวัง เพื่อความปลอดภัยของร่างกาย ซึ่งข้อควรระวังในการใช้ประโยชน์จากจันทน์เทศ มีดังนี้

• เนื้อในเม็ดจันทน์เทศ ถึงแม้จะมีสรรพคุณเป็นยา แต่การรับประทานมากเกินอาจมีความเป็นพิษอันตรายต่อชีวิตได้
• สารจากลูกจันทน์เทศ มีสรรพคุณยับยั้งการสร้างน้ำย่อยของกระเพาะอาการ และ ยับยั้งการบีบตัวของกระเพาะและลำไส้ หากรับประทานในปริมาณที่มากเกินไปจะทำให้หมดสติได้
• ผู้ป่วยริดสีดวงทวาร ที่มีอาการปวดฟันและท้องเสียจากความร้อน ไม่ควรใช้แก่นจันทน์เทศเป็นยา

Fongza.com เว็บไซต์ที่ทำเนื้อหาเกี่ยวกับการให้ความรู้ด้านสุขภาพ โดยเราเชื่อว่าสุขภาพที่ดีต้องดีทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจ เนื้อหาของเราจึงประกอบด้วย โรคต่างๆ การรักษาโรค สมุนไพร การเลี้ยงลูก แม่และเด็ก การออกกำลังกาย ความสวยความงาม โหงวเฮ้ง และ อาหารสุขภาพ โดยเน้นการให้ความรู้ ไม่ได้มีเจตนาให้คำวินิจฉัยการรักษาโรค การที่ท่านนำเนื้อหาของเราไปใช้ประโยชน์ให้ปรึกษาผู้เชียวชาญก่อน หากป่วยให้เข้ารับการรักษากับแพทย์เท่านั้น

ขอบคุณท่านผู้สนับสนุนการทำเนื้อหา ทรัพทย์ทวี จำหน่ายถุงกระสอบ ถุงกระสอบสำหรับงานขนย้ายต่างๆ ถุงสายรุ้ง ถุงไนลอน ถุงการ์ตูน และ ถุงล้อลาก ถุงราคาถูกที่ใครๆก็จับต้องได้