หอมแดง สมุนไพร พืชเศรษฐกิจ ต้นหอมหัวแดงเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนากการของหอมแดง สรรพคุณช่วยเจริญอาหาร บำรุงสมอง บำรุงหัวใจ บำรุงเลือด โทษของหอมแดงมีอะไรบ้าง

หอมแดง เป็นพืชสำคัญในอาหารไทย อาหารไทยนิยมใช้หอมแดงนำมาทำอาหาร โดยเฉพาะในเครื่องแกงต่างๆ ประเทศไทยปลูกหอมหัวแดงมากทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือและทางภาคเหนือ หอมแดงที่มีคุณภาพดี คือ หอมแดงของศรีสะเกษ

สายพันธ์หอมแดง

สำหรับการปลูกหัวหอมในประเทศไทย นิยมปลูกหอมแดงอยู่ 4 สายพันธุ์ ประกอบด้วย

• หอมแดงพันธุ์ศรีสะเกษ ลักษณะของหอมแดงพันธ์ุนี้ คือ เปลือกของหัวด้านนอกหนา มีสีแดงอมม่วง หัวกลมป้อม มีกลิ่นฉุน รสหวาน ใบเขียวเข้ม
• หอมแดงพันธุ์บางช้าง สำหรับหอมแดงพันธุ์นี้ มีลักษณะใกล้เคียงกับพันธุ์ศรีสะเกษ แต่เปลือกของหัวหอมจะสีจางกว่า แต่ลักษณะเด่น คือ ให้ผลผลิตต่อไร่สูง
• หอมแดงพันธุ์เชียงใหม่ สำหรับพันธุ์นี้ ลักษณะ คือ เปลือกของหัวหอมบาง มีสีส้มอ่อน หัวกลมรี กลิ่นไม่ฉุนรสหวาน ใบสีเขียว
• หอมแดงพันธุ์สีขาว ลักษณะเด่นของพันธุ์นี้ คือ เปลือกบาง หัวมีสีสีขาวอมเหลือง หัวกลมป้อม กลิ่นไม่ฉุน

หอมแดง ( Shallot ) ชื่อวิทยาศาสตร์ของหอมแดง คือ Allium ascalonicum L. พืชตระกูลเดียวกันกับพลับพลึง ชื่อเรียกอื่นๆของหอมหัวแดง เช่น ผักบั่ว หอมหัวขาว หอมบัว หอมปั่ว หอมแกง หอมไทย หอมเล็ก หอมหัว เป็นต้น

ลักษณะของต้นหอมแดง

หอมแดง เป็นพืชล้มลุก สามารกเจริญเติบโตได้ดีในดินร่วน ไม่ชอบน้ำ หัวของหอมแดงเป็นแหล่งสะสมอาหารและน้ำ สามารถขยายพันธ์โดยการแตกหน่อ ลักษณะของต้นหอมแดง มีดังนี้

• ใบหอมแดง สำหรับใบจะแทงออกจากหัวที่อยู่ใต้ดิน ลักษณะของในกลม ยาว สีเขียวใบอ่อนของหอมแดงสามารถนำมาบริโภคได้
• หัวหอมแดง เป็นส่วนที่อยู่ใต้ดิน เป็นแหล่งสะสมอาหารและน้ำ ลักษณะของหัวหอมแดงกลม เนื้อในมีสีขาว เปลือกนอกสีแดง มีกลิ่นหอม
• ลำต้นของหัวหอม อยู่ติดกับหัวหอมลำต้นเกิดจากหัวหอม เรียงอัดกันแน่น ถัดมาจึงเป็นส่วนของใบ
• รากของหัวหอม เป็นระบบรากฝอย มีรากฝอยเป็นจำนวนมาก ลักษณะเป็นกระจุกรวมกันที่ก้นหัว และแพร่ลงดินลึกในระดับตื้นๆ

คุณค่าทางโภชนาการของหอมหัวแดง

หอมหัวแดง มีกลิ่นฉุ่นเป็นลักษณะเด่นของหอมแดง หัวหอมแดงมีน้ำมันหอมระเหย ซึ่งในน้ำมันหอมระเหยจากหอมหัวแดง ซึ่งสารสำคัญ เช่น Ethanol , Acetonc , methyl Ethyl , Methyl Disulfide , Methyl , Methyl Trisulfide , Methyl I-propyl Trisulfide , I-propyl Trisulfide , Ketone , I-propanol , 2 – propanol , Methanol , I-butanol , Hydrogen Sulfidc , I-propanethiol , I-propyl Disulfide , Thioalkanal-S-oxide , di-n- propyl Disulfide , n- propyl-allyl Disulfide , Diallyl Disulfide , Dithiocarbonate และ Thiuram Sulfidc

น้ำมันหอมระเหยจากหอมหัวแดง รสขม มีความเผ็ดร้อน ทำให้ระคายเคืองตา แสบจมูก และ เป็นพิษต่อผิวหนัง เช่น ทำให้เกิดผื่นคัและแสบร้อน ประโยชน์ของน้ำมันหอมระเหยจากหอมแดง ช่วยลดไขมัน และ น้ำตาลในเลือด และยับยั้งการเจริญของจุลินทรีย์ได้ดี

นักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนากการของหัวหอมแดง ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงาน 63 กิโลแคลอรี่ และมีให้สารอาหารสำหคัณ ประกอบด้วย โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต กากใยอาหาร แคลเซียม ฟอสฟอรัส ไทอามีน ไรโบฟลาวิน และ ไนอาซิน

หอมหัวแดง ขนาด 100 กรัม มีวิตามินสำคัญ ประกอบด้วย วิตามินเอ และ วิตามินซี

สรรพคุณของหอมแดง

สำหรับการใช้ประโยชน์ของหอมแดง ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามาถใช้ประโยชน์จาก หัวหอมแดง ใบหอมแดง โดยรายละเอียด ดังนี้

• ใบหอมแดง สรรพคุณช่วยเจริญอาหาร แก้หวัด คัดจมูก แก้กำเดาไหล แก้ฟกช้ำ
• เมล๊ดหอมแดง สรรพคุณกินแก้เนื้อสัตว์เป็นพิษ
• หัวหอมแดง สรรพคุณทำให้ร่างกายอบอุ่น ช่วยเจริญอาหาร บำรุงสมอง ช่วยเสริมสร้างความจำ ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยเจริญธาตุไฟ ต่อต้านอนุมูลอิสระ แก้อาการวิงเวียนศีรษะหน้ามืด  ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ ลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง ลดคอเลสเตอรอล ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด แก้หวัดคัดจมูก รักษาโรคตา ขับเสมหะ รักษาโรคในช่องปาก แก้ปวดหู แก้อาการบวมน้ำ แก้อาการท้องเสีย แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ เป็นยาระบาย ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับลมในลำไส้ ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยขับพยาธิ ป้องกันการติดเชื้อ แก้อาการอักเสบ ช่วยรักษาแผล ช่วยแก้อาการฟกช้ำ บรรเทาอาการคัน แก้พิษแมงมุมกัด ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย แก้อาการเมาค้าง แก้อาการสะอึก รักษาสิว รักษาฝ้า รักษากระ รักษาผิวจุดด่างดำ แก้ผมร่วง ช่วยบำรุงเส้นผม ช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ

โทษของหอมแดง

สำหรับหอมแดงมีกลิ่นฉุนหอมเฉพาะตัว การนำมามำอาหารนิยมทำให้ร้อนก่อน หากกินสดๆ อาจมีกลิ่นฉุนมากเกินไป โทษของหอมแดง มีดังนี้

• การกินหอมแดงมาก อาจจะทำให้ผมหงอก มีกลิ่นตัว ตาฝ้ามัว ฟันเสียได้
• หัวหอมแดง ทำให้แสบตา แสบจมูก และ ผิวหนังระคายเคือง ปวดแสบปวดร้อนได้ จึงไม่ควรทาใกล้บริเวณผิวที่บอบบาง
• หอมแดงสด มีกลิ่นฉุน หากกินเข้าไป อาจทำให้อาเจียนได้

หอมแดง พืชเศรษฐกิจ พืชล้มลุก นิยมนำมาทำอาหาร ลักษณะของต้นหอมหัวแดง คุณค่าทางโภชนากการของหอมแดง สรรพคุณของหอมแดง เช่น ช่วยเจริญอาหาร บำรุงสมอง บำรุงหัวใจ บำรุงเลือด โทษของหอมแดง มีอะไรบ้าง

กระเพรา สมุนไพร นิยมนำมาทำอาหารในอาหารไทย เมนูผัดใบกระเพรา อาหารไทยยอดนิยม ต้นกระเพราเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนากการ สรรพคุณ และ ข้อควรระวังในการกินกระเพรา

กะเพรา ( Holy basil ) ชื่อวิทยาศาสตร์ของกระเพรา คือ Ocimum tenuiflorum L. ชื่อเรียกอื่นๆของกะเพรา เช่น กอมก้อ กอมก้อดง ห่อกวอซู ห่อตูปลู อิ่มคิมหลำ กะเพราขน กะเพราขาว กะเพราแดง ผักอีตู่ เป็นต้น ต้นกระเพราเป็นพืชล้มลุก มีกลิ่นหอม พบมากในประเทศเขตร้อน เช่น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งกระเพราที่นิยมปลูก มี 2 พันธุ์ คือ กะเพราขาว และ กะเพราแดง

กระเพราในประเทศไทย

ใบกระเพรา เป็นพืชเศรษฐกิจของประเทศไทย เนื่องจากใบกระเพรานิยมนำมาทำอาหารไทย เช่น ผัดใบกระเพรา ซึ่งสามารถพบใบกระเพราขายอยู่ตามตลาดทั่วไปในประเทศไทย พื้นที่ปลูกกระเพราที่สำคัญของประเทศไทย คือ อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี เป็นพื้นที่เกษตรกรรมสำคัญของประเทศ จากข้อมูลของสำนักงานเกษตร ปทุมธานี ระบุว่า ปี 2558 มีพื้นี่ 404,700 ไร่ หรือ 42 % ของพื้นที่จังหวัดทั้งหมด เป็นพื้นที่เกษตรเชิงเดี่ยว

ลักษณะทางพฤษศาสตร์ของต้นกระเพรา

ต้นกะเพรา เป็นพืชล้มลุก ที่มีกลิ่นหอม สามารถขยายพันธ์ได้โดยการ ปักชำ และ การเพาะเมล็ดพันธ์ โดยรายละเอียดของต้นกระเพรา มีดังนี้

• ลำต้นของกระเพรา เนื้ออ่อน อุ้มน้ำมาก แตกกิ่งก้านสาขามาก ความสูงประมาณไม่เกิน 60 เซ็นติเมตร โคนลำต้นค่อนข้างแข็ง มีขนและกลิ่นหอม
• ใบของกระเพรา ลักษณะของใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับตามกิ่งก้าน ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบเป็นฟันเลื่อย เป็นคลื่น  ใบมีขน สีเขียว และ มีสีเขียวแกมสีแดง
• ดอกของกระเพรา ออกดอกเป็นช่อ ดอกออกที่ปลายยอดของกิ่ง ดอกแก่ของกระเพรา มีเมล็ด เล็กๆ สีน้ำตาล เมล็ดแก่สามารถขยายพันธ์ได้

คุณค่าทางโภชนาการต่อหนึ่งหน่วยบริโภค

นักโภชนากการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของใบกระเพราสด ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงาน 23 กิโลแคลอรี่ มีสารอาหารสำคัญประกอบด้วย ไขมัน 0.6 กรัม ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน 0.4 กรัม ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว 0.1 กรัม โซเดียม 4 มิลลิกรัม  โพแทสเซียม 295 มิลลิกรัม คาร์โบไฮเดรตทั้งหมด 2.7 กรัม กากใยอาหาร 1.6 กรัม น้ำตาล 0.3 กรัม โปรตีน 3.2 กรัม และ วิตามินต่างๆ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามืนดี วิตามินบี  วิตามินบี วิตามินอี วิตามินเค และสารอาหารอื่นๆ เช่น แคลเซียม ธาตุเหล็ก  แมกนีเซียม ไทอามิน ไรโบพลาวิน ไนอาซิน  ซิงค์ และ ฟอสฟอรัส

ในใบกะเพรา กลิ่นฉุน หอมเป็นพิเศษ สามารถนำมาสกัดเอาน้ำมันหอมระเหยได้ น้ำมันหอมระเหยของใบกระเพรา มีสารเคมี สำคัญ ประกอบด้วย เมทิลชาวิคอล ( Methyl Chavicol ) ไลนาโลออล ( Linalool ) ยูจีนนอล ( Eugenol ) และ แคมเฟอร์

น้ำมันหอมระเหยของใบประเพรา มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ลดการหลั่งกรด และ ป้องกันเยื่อบุกระเพาะอาหารถูกทำลาย ลดน้ำตาลในเลือด รักษาโรคเบาหวาน ได้

สรรพคุณของกระเพรา

สำหรับการใช้ประโยชน์จากกระเพรา ด้านการรักษาโรคและการบำรุงร่างกาย สามารถใช้ประโยชน์จาก ใบกระเพรา เมล็ดกระเพรา และ รากกระเพรา โดยรายละเอียด ดังนี้

• ใบกระเพรา มีกลิ่นหอม สรรพคุณบำรุงร่างกาย บำรุงธาตุไฟ ให้ความอบอุ่นต่อร่างกาย ช่วยขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ แก้ปวดท้อง รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน
• เมล็ดกระเพรา เมล็ดมีลักษณะกลมเล็ก สามารถนำมาช่วยลดอักเสบได้ โดยการนำเมล็ดมาแช่น้ำ และนำมาพอกที่ตา ลดอาการฟกช้ำ
• รากของกระเพรา สามารถใช้แก้โรคธาตุพิการ โดยการนำมาต้มชงดื่ม

โทษของกระเพรา

การปลูกกระเพรามีการปลูกในลักษณะของเกษตรเชิงเดี่ยว ซึ่งอาจมีการใช้สารเคมี ทำให้เกิดสารตกค้างได้ การนำใบประเพรามาบริโภค ควรทำความสะอาด ให้ไม่มีสารตกค้าง ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการสะสมสารพิษในร่างกายได้ และ สรรพคุณของใบกระเพราทำให้ร่างกายอบอุ่น เป็นพืชที่มีฤทธิ์ร้อน การกินกระเพรามากเกินไปก็อาจทำให้เกิดอาการร้อนในได้

กระเพรา คือ พืชพื้นเมือง สมุนไพรพื้นบ้าน พืชสวนครัว ที่นิยมนำมาทำอาหารในอาหารไทย เมนูผัดใบกระเพรา อาหารไทยยอดนิยม ต้นกระเพราเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนากการของกระเพรา สรรพคุณของกระเพรา และ ข้อควรระวังในการกินกระเพรา