กระจับ พืชน้ำ หัวกระจับเหมือนเขาควาย สามารถรับประทานแทนแป้งได้ ลักษณะของต้นกระจับเป็นอย่างไร สรรพคุณของกระจับ เช่น บำรุงกำลัง แก้ปวดท้อง บำรุงผิว บำรุงกระดูก

ต้นกระจับ ภาษาอังกฤษ เรียก Water Chestnut ชื่อวิทยาศาสตร์ของกระจับ คือ Trapa bicornis Osbeck สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของกระจับ เช่น กะจับ มาแง่ง พายับ เขาควาย เป็นต้น ประเทศที่มีการปลูกต้นกระจับจำนวนมาก เช่น จีน ไต้หวัน และ อินเดีย เป็นต้น ต้นกระจับแบ่งได้ 2 ประเภท คือ กระจับสองเขา และกระจับสี่เขา

ชนิดของต้นกระจับ

ต้นกระจับ จัดว่าเป็นพืชหรือวัชพืชทางน้ำ พบได้ทั่วไปตามแหล่งน้ำทั่วไป สามารถแบ่งออกได้ 2 ชนิด คือ กระจับสองเขา และ กระจับสี่เขา มีรายละเอียด ดังนี้

• กระจับสองเขา หรือ กระจับเขาควาย มีสองสายพันธ์ คือ กระจับเขาแหลม (Horn Nut) และ กระจับเขาทู่ (Water caltrops) สำหรับกระจับเขาแหลม และกระจับเขาทู่ มีการปลูกเพื่อรับประทานผล และ เพื่อจำหน่ายผล พบปลูกมากในชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง สุพรรณบุรี อุทัยธานี และ นครศรีธรรมราช
• กระจับสี่เขา มีสองสายพันธ์ คือ กระจ่อม (Jesuit Nut) และ กระจับ (Tinghara Nut) ในประเทศไม่นิยมปลูกเพื่อนำฝักมารับประทาน แต่ปลูกเพื่อใช้เป็นไม้ประดับ พบในจังหวัดนครสวรรค์

ต้นกระจับในประเทศไทย

กระจับ ในประเทศไทย มี 2 ชนิด คือ กระจับสองเขา เป็นสายพันธ์ที่นิยมรับประทานหัว รสชาติของกระจับจะมีรสหวานมัน เนื้อแน่น สามารถนำมาต้มกับน้ำตาลแล้วทำเป็นน้ำแข็งใสเป็นของหวาน และ  กระจับสี่เขา เป็นสายพันธ์ที่นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ต้นกระจับพบมากในจังหวัดนครศรีธรรมราช  ฤดูกาลที่เหมาะสมในการปลูกกระจับ คือ เดือนพฤศจิกายน ถึง กุมภาพันธ์ ของทุกปี

ลักษณะของต้นกระจับ

ต้นกระจับเป็นพืชล้มรุก พืชน้ำ ซึ่งการขยายพันธุ์กระจับสามารถใช้การปักชำ ลักษณะของต้นกระจับ มีรายละเอียด ดังนี้

• ลำต้นกระจับ ลำต้นของกระจับจะหยั่งลึกลงดินใต้ และ ลำต้นอีกส่วนหนึ่งโผล่บนผิวน้ำ ลักษณะคล้ายต้นบัว ภายในลำต้นจะเป้นช่องอากาศ ลำต้นจะแตกไหลเลื้อยยาวเป็นข้อปล้อง
• ใบกระจับ ลักษณะของใบมี 2 ชนิด คือ ใบใต้น้ำ และ ใบเหนือผิวน้ำ ใบเหนือผิวน้ำฐานใบกว้าง ใบเป็นรูปข้าวหลามตัด ท้องใบ ก้านใบ และเส้นใบ เป็นสีน้ำตาลปนแดง ขอบใบด้านบนเป็นหยักคล้ายฟันเลื่อย ผิวใบเรียบ สีเขียว เป็นมัน และ ใบมีขนยาวปกคลุมหนาแน่น
• ดอกกระจับ ลักษณะเป็นดอกเดี่ยว ดอกแทงออกจากซอกใบเหนือน้ำ
• ผลของกระจับ หรือ ฝักกระจับ ฝักกระจับลักษณะเหมือนเขาควาย สองเขาหรือสี่เขา แล้วแต่สายพันธ์  ฝักเจริญเติบโตมาจากกลีบเลี้ยงของดอก เปลือกฝักแข็ง สีม่วงแดงจนถึงดำ เนื้อด้านฝักมีเนื้อสีขาว

คุณค่าทางโภชนาการของกระจับ

สำหรับการรับประทานกระจับเป็นอาหาร นิยมรับประทานฝักของกระจับ ชนิดสองเขา ซึ่งนักโภชนาการได้สึกษาคุณค่าทางโภชนาการของฝักกระจับขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงานมากถึง 117 แคลอรี่ และ มีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย โปรตีน 4.7 กรัม คาร์โบไฮเดรต 23.9 กรัม ไขมัน 0.3 กรัม แคลเซียม 20 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 150 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 0.8 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.01 มิลลิกรัม และ ไนอาซีน 0.6 มิลลิกรัม

สรรพคุณกระจับ

สำหรับสรรพคุณของกระจับ ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถใช้ประโยชน์จาก ลำต้น ใบ เนื้อฝัก และ เปลือกฝัก สรรพคุณของกระจับ มีรายละเอียด ดังนี้

• ลำต้นกระจับ สรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลัง บำรุงครรภ์
• ใบกระจับ สรรพคุณใช้ถอนพิษต่างๆ ช่วยขับเสมหะ แก้ไอ ช่วยล้างลำไส้
• เนื้อฝักกระจับ สรรพคุณเป็นยาชูกำลัง บำรุงร่างกาย ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยเสริมสร้างกระดูก บำรุงครรภ์
• เปลือกฝัก สรรพคุณแก้ปวดท้อง แก้ท้องเสีย

โทษของกระจับ

กระจับเป็นพืชที่สามารถใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ทั้งนำมารับประทาน หรือ นำมาเป็นไม้ประดับ โทษและข้อควรระวังในการใช้ประโยชน์จากกระจับ มีรายละเอียด ดังนี้

• ผลแก่ของกระจับ จะแหลมคม ฝังอยู่ใต้โคลนตม หากเหยียบเข้าไปอาจทำให้เกิดอาการบาดเจ็บได้
• ฝักกระจับไม่สามารถรับประทานทั้งเปลือกได้ การนำกระจับมารับประทานให้รับประทานส่วนเนื้อในของฝักกระจับ

Fongza.com เว็บไซต์ที่ทำเนื้อหาเกี่ยวกับการให้ความรู้ด้านสุขภาพ โดยเราเชื่อว่าสุขภาพที่ดีต้องดีทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจ เนื้อหาของเราจึงประกอบด้วย โรคต่างๆ การรักษาโรค สมุนไพร การเลี้ยงลูก แม่และเด็ก การออกกำลังกาย ความสวยความงาม โหงวเฮ้ง และ อาหารสุขภาพ โดยเน้นการให้ความรู้ ไม่ได้มีเจตนาให้คำวินิจฉัยการรักษาโรค การที่ท่านนำเนื้อหาของเราไปใช้ประโยชน์ให้ปรึกษาผู้เชียวชาญก่อน หากป่วยให้เข้ารับการรักษากับแพทย์เท่านั้น

ขอบคุณท่านผู้สนับสนุนการทำเนื้อหา ทรัพทย์ทวี จำหน่ายถุงกระสอบ ถุงกระสอบสำหรับงานขนย้ายต่างๆ ถุงสายรุ้ง ถุงไนลอน ถุงการ์ตูน และ ถุงล้อลาก ถุงราคาถูกที่ใครๆก็จับต้องได้

สับปะรด ผลไม้แสนอร่อย พืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ลักษณะของต้นสับปะรด สรรพคุณของสับปะรด เช่น ช่วยขับปัสสาวะ ขับนิ่ว รักษาแผลหนอง ลดการอักเสบ โทษของสับปะรด

ต้นสับปะรด ภาษาอังกฤษ เรียก Pineapple ชื่อวิทยาศาสตร์ของสับปะรด คือ Ananas comosus (L.) Merr. สำหรับชื่อเรียกอื่นๆของสับปะรด เรียก มะนัด มะขะนัด บ่อนัด บักนัด ย่านัด ขนุนทอง เป็นต้น สับปะรด จัดเป็นผลไม้เพื่อสุขภาพมีประโยชน์หลากหลาย เนื่องจากมีแร่ธาตุที่สำคัญหลายชนิด เช่น คาร์โบไฮเดรต วิตามินซี วิตามินบี กรดโฟลิก ธาตุแคลเซียม ธาตุโพแทสเซียม ธาตุแมกนีเซียม ธาตุแมงกานีส ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก ธาตุสังกะสี เป็นต้น

ต้นสับปะรด เป็นพืชในเขตร้อน โดยแหล่งกำเนิดของสับปะรดมาจากทวีปอเมริกาใต้ สำหรับประเทศไทยมีการปลูกสับปะรดเป็นพืชเศรษฐกิจ จำหน่ายผลเป็นอาหาร โดยแหล่งปลูกสับปะรดที่สำคัญของประเทศไทย คือ ประจวบคีรีขันธ์ เพชรบุรี ชลบุรี อุตรดิตถ์ ลำปาง พิษณุโลก เป็นต้น

สับปะรดในประเทศไทย

ผลสับปะรด มีรสชาติิอร่อย นิยมรับประทานเป็นของว่าง ซึ่งสับปะรดเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของประเทศไทย เป็นพืชที่นิยมบรรจุกระป๋อง แหล่งปลูกสับปะรดที่สำคัญของประเทศไทย เช่น ประจวบคีรีขันธ์ เพชรบุรี ชลบุรี ระยอง ฉะเชิงเทรา จันทบุรี ตราด ภูเก็ต พังงา ชุมพร และ จังหวัดริมแม่น้ำโขง ซึ่งสายพันธ์สับปะรดที่นิยมปลูกในประเทศไทย มี 5 สายพันธ์ คือ สับปะรดพันธุ์ปัตตาเวีย สับปะรดพันธุ์อินทรชิต สับปะรดพันธุ์ขาว สับปะรดพันธุ์ภูเก็ตและ สับปะรดพันธุ์น้ำผึ้ง

ลักษณะของต้นสับปะรด

ต้นสับปะรด เป็นพืชล้มลุกใบเลี้ยงเดี่ยว ทนสภาพอากาศร้อนและความแห้งแล้งได้ดี ซึ่งการขยายพันธ์สับปะรด สามารถขยายพันธ์โดยการปักชำ และ แยกหน่อ ลักษณะของสับปะรด มีดังนี้

• ลำต้นสับปะรด จะอยู่ใต้ดิน ไม่แตกกิ่งก้าน มีแต่กาบใบห่อหุ้มลำต้น
• ใบของสับปะรด เป็นใบเดี่ยว ไม่มีก้านใบ โคนใบเป็นกาบหุ้มที่ลำต้น ปลายของใบแหลมและขอบใบมีหนาม
• ผลของสับปะรด ลักษณะกลมรี ภายในมีน้ำฉ่ำ รสชาติแล้วแต่พันธุ์ เช่น รสหวานอมเปรี้ยว รสเปรี้ยว รสหวาน
• ดอกสับปะรด ลักษณะดอกสับปะรดเป็นช่อ จะแทงออกมาจากกลางลำต้น และมีดอกย่อยจำนวนมาก

คุณค่าทางโภชนาการของสับปะรด

สำหรับการบริโภคสับปะรดเป็นอาหาร นิยมรับประทานผลสุกของสับปะรด ซึ่งนักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของสับปะรด ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงานมากถึง 50 กิโลแคลอรี และมีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรต 13.12 กรัม น้ำตาล 9.85 กรัม กากใยอาหาร 1.4 กรัม ไขมัน 0.12 กรัม โปรตีน 0.54 กรัม วิตามินบี1 0.079 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.032 มิลลิกรัม วิตามินบี3 0.5 มิลลิกรัม วิตามินบี5 0.213 มิลลิกรัม วิตามินบี6 0.112 มิลลิกรัม วิตามินบี9 18 ไมโครกรัม โคลีน 5.5 มิลลิกรัม วิตามินซี 47.8 มิลลิกรัม ธาตุแคลเซียม 13 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 0.29 มิลลิกรัม ธาตุแมกนีเซียม 12 มิลลิกรัม ธาตุแมงกานีส 0.927 มิลลิกรัม ธาตุฟอสฟอรัส 8 มิลลิกรัม ธาตุโพแทสเซียม 109 มิลลิกรัม ธาตุโซเดียม 1 มิลลิกรัม และธาตุสังกะสี 0.12 มิลลิกรัม

สรรพคุณของสับปะรด

การใช้สับประรดในด้านการรักษาโรค และ การบำรุงร่างกาย สามารถใช้ประโยชน์ได้จากทุกส่วนของสับปะรด ตั้งแต่ ราก ใบ และ ผล สรรพคุณของสับปะรด มีรายละเอียด ดังนี้

• ผลสับปะรด(สุก) สรรพคุณช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันภายในร่างกาย แก้กระหาย แก้ท้องผูก ช่วยย่อยอาหา ช่วยขับเสมหะ ช่วยขับปัสสาวะ ขับนิ่ว บำรุงไต ช่วยรักษาแผลเป็นหนอง แก้ส้นเท้าแตก ช่วยลดการอักเสบ ช่วยรักษาไตอักเสบ รักษาโรคความดันโลหิตสูง ช่วยรักษาหวัด ช่วยบำรุงเลือด ช่วยให้การไหลเวียนเลือดได้ดี บำรุงเหงือก ช่วยให้สุขภาพช่องปากแข็งแรง รักษาโรคหลอดลมอักเสบ แก้ปวดท้อง รักษาโรคบิด ช่วยลดอาการบวมน้ำ  ช่วยโรคผิวหนัง
• ผลสับปะรด(ดิบ) สรรพคุณช่วยห้ามเลือด ช่วยขับประจำเดือน
• ใบสับปะรด สรรพคุณช่วยฆ่าพยาธิ
• รากสับปะรด สรรพคุณบำรุงไต แก้กระษัย
• หนามของสับปะรด สรรพคุณช่วยแก้พิษฝี

โทษของสับประรด

การรับประทานสับปะรเ มีทั้งประโยชน์และโทษ ต้องรับประทานอย่างถูกต้องและในปริมาณที่เหมาะสมจึงจะเกิดประโยชน์สูงสุด โทษของสับปะรด มีรายละเอียด ดังนี้

• การรับประทานผลสับปะรดดิบ ทำให้ช่วยขับประจำเดือน สำหรับสตรีมีครรภ์ ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานผลสับปะรดดิบ
• ผลสับปะรด มีความเป็นกรดช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการย่อยอาหาร แต่อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองช่องปาก ริมฝีปาก และ ลิ้นได้
• สับปะรดมีความเป็นกรด และ มีเอนไซม์บรอมมีเลน ซึ่งทำให้เกิดอาการระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหารได้ จึงไม่ควรรับประทานสับปะรดในเวลาท้องว่าง

Fongza.com เว็บไซต์ที่ทำเนื้อหาเกี่ยวกับการให้ความรู้ด้านสุขภาพ โดยเราเชื่อว่าสุขภาพที่ดีต้องดีทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจ เนื้อหาของเราจึงประกอบด้วย โรคต่างๆ การรักษาโรค สมุนไพร การเลี้ยงลูก แม่และเด็ก การออกกำลังกาย ความสวยความงาม โหงวเฮ้ง และ อาหารสุขภาพ โดยเน้นการให้ความรู้ ไม่ได้มีเจตนาให้คำวินิจฉัยการรักษาโรค การที่ท่านนำเนื้อหาของเราไปใช้ประโยชน์ให้ปรึกษาผู้เชียวชาญก่อน หากป่วยให้เข้ารับการรักษากับแพทย์เท่านั้น

ขอบคุณท่านผู้สนับสนุนการทำเนื้อหา ทรัพทย์ทวี จำหน่ายถุงกระสอบ ถุงกระสอบสำหรับงานขนย้ายต่างๆ ถุงสายรุ้ง ถุงไนลอน ถุงการ์ตูน และ ถุงล้อลาก ถุงราคาถูกที่ใครๆก็จับต้องได้