ข้าว อาหารหลักของมนุษย์ แหล่งอาหารพลังงานหลักของมนุษย์ แต่การรับประทานข้าวควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม ทำความรู้จักกับข้าว สรรพคุณ ประโยชน์ของข้าวเป็นอย่างไร
ข้าว ภาษาอังกฤษ เรียก rice ชื่อวิทยาศาสตร์ของข้าว คือ Oryza sativa L. จัดเป็นพืชในตระกูลหญ้า ข้าวมีหลายสายพันธ์และลักษณะของเมล็ดข้าวในแต่ละสายพันธ์ก็จะแตกต่างกันไป ข้าวที่ปลูกมากในโลกจะเป็น 2 สายพันธุ์ คือ Javanica ข้าวญี่ปุ่น จะมีเม็ดสั้น มีความเหนียว สามารถใช้ตะเกียบกินได้ และ indica ข้าวอินเดีย เม็ดยาว ไม่มีความเหนียว เมื่อหุงแล้วจะร่วน ต้องใช้ช้อนตัก ข้าวที่ปลูกในประเทศไทยจะเป็น indica ทั้งหมด
ประโยชน์ของข้าว นอกจากข้าว จะเป็นแหล่งพลังงาน และ ยาสมุนไพร หรือ ธัญโอสถ แล้วยังมีการนำมาใช้ประโยชน์ด้านอื่นๆ อีกมากมาย ได้แก่ ใช้เป็นเครื่องประดับ นำมาทำเป็นงานศิลปะต่างๆ โดยใช้เมล็ดข้าว นำรำมาทำน้ำมันรำข้าว ทำผลิตภัณฑ์ครีมต่างๆ ครีมบำรุงผิว ทำเครื่องสำอาง เช่น ลิปสติก ยาทาต่างๆ เช่น ยาหม่อง ฟางข้าว นอกจากจะผสมใช้เป็นอาหารสัตว์ได้ ยังใช้เป็นวัสดุการเกษตรต่างๆ เช่น การเพาะเห็ด ใช้ทำปุ๋ย แกลบข้าวมีการทำมาทำเป็นเชื้อเพลิง ทำเป็นถ่าน และ ข้าวใช้ทำแป้งข้าว เพื่อเป็นส่วนประกอบของขนมไทยต่างๆ
ข้าวในประเทศไทย
ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจของประเทศไทย ซึงคนไทยประกอบอาชีพเกษตรกรรม และ ปลูกข้าว เพื่อรับประทานเป็นอาหารและขายในเชิงพาณิชย์ การปลูกข้าวปลูกทั่วประเทศ คนไทยและคนทั่วโลกต่างก็รับประทานข้าวเป็นอาหารหลัก ข้าวเป็นแหล่งอาหารให้พลังงานของมนุษย์ เป็นแหล่งคาร์โปไฮเดตรที่สำคัญของมนุษย์ ประเทศไทยกับข้าวจึงเป็นสิ่งที่ไม่สามารถแยกจากกันได้
ประเภทของข้าว
สำหรับการแบ่งประเภทของข้าว ซึ่งเราแบ่งตามลักษณะเมล็ด แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ ข้าวเจ้า และ ข้าวเหนียว ซึ่งหน้าตาและลักษณะของเมล็ดข้าวเปลือกเหมือนกันเกือบทุกอย่าง แต่ต่างกันตรงที่เนื้อของเมล็ดข้าว ลักษณะของข้าว มีดังนี้
- ข้าวเจ้า ลักษณะเมล็ดข้าวเจ้าจะประกอบด้วย แป้งอะไมโลส ( Amylose ) ประมาณร้อยละ 15 – 30
- ข้าวเหนียว ลักษณะของเมล็ดข้าวเหนียว ประกอบด้วย แป้งอะไมโลเพคติน ( Amylopectin ) เป็นส่วนใหญ่และมีแป้งอะไมโลส ( Amylose ) ประมาณร้อยละ 5 – 7
คุณค่าทางโภชนาการของข้าว
สำหรับการรับประทานข้าวเป็นอาหาร เรารับประทานเนื้อเมล็ดขาว ซึ่งนัดโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของข้าวขาว ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงานมากถึง 365 กิโลแคลอรี มีสารอาหารต่างๆ ประกอบด้วย คาร์โบไฮเดรต 80 กรัม น้ำตาล 0.12 กรัม กากใยอาหาร 1.3 กรัม ไขมัน 0.66 กรัม โปรตีน 7.13 กรัม น้ำ 11.61 กรัม วิตามินบี1 0.0701 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.0149 มิลลิกรัม
วิตามินบี3 1.62 มิลลิกรัม วิตามินบี5 1.014 มิลลิกรัม วิตามินบี6 0.164 มิลลิกรัม ธาตุแคลเซียม 28 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 0.80 มิลลิกรัม ธาตุแมกนีเซียม 25 มิลลิกรัม ธาตุแมงกานีส 1.088 มิลลิกรัม ธาตุฟอสฟอรัส 115 มิลลิกรัม ธาตุโพแทสเซียม 115 มิลลิกรัม และ ธาตุสังกะสี 1.09 มิลลิกรัม
สรรพคุณของข้าว
สำหรับการใช้ประโยชน์จากข้าวด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค ใช้ประโยชน์จากเมล็ดข้าว ซึ่งสรรพคุณของข้าว มีดังนี้
- บำรุงร่างกาย เป็นแหล่งให้พลังงานแก่ร่างกาย ฟื้นฟูกำลังวังชา ป้องกันอาการอ่อนเพลีย สร้างการเจริญโตให้แก่ร่างกาย สร้างสมดุลพลังงานในร่างกาย และระบบต่างๆของร่างกาย
- มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ วิตามินอี และ วิตามินบี 3 ช่วยชะลอความแก่ บำรุงผิวพรรณ ทำให้ผิวดูสดใส
- บำรุงประสาท เสริมการทำงานของระบบประสาท ให้สารสื่อประสาทระหว่างเซลล์ประสาท ทำงานราบรื่นมากขึ้น และสามารถป้องกัน โรคประสาทเสื่อม โรคอัลไซเมอร์ ได้ในผู้สูงอายุ
- ช่วยบำรุงสายตา ช่วยเรื่องการมองเห็นและป้องกันโรคตาต่างๆ เช่น ต้อกระจก ช่วยลดการเสื่อมของตา
- ช่วยทำให้การย่อยอาหารดีขึ้น
โทษของข้าว
ข้าวถึงแม้ว่าจะเป็นอาหารหลักที่ให้พลังงานกับร่างกายแต่การรับประทานข้าวเป็นอาหารต้องรับประทานข้าวในปริมาณที่เหมาะสม โดย โทาของข้าวมีดังนี้
- ข้าวมีส่วนประกอบส่วนใหญ่เป็นแป้ง เมื่อรับประทานเข้าไปร่างกายจะย่อยเป็นน้ำตาลหากรับประทานเกินความต้องการของร่างกาย จะเกิดเป็นโรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันอุดตันเส้นเลือด ดังนั้น การรับประทานข้าวที่ดี ควรไม่มากเกินไป
