มะยม ( star gooseberry ) พืชมงคล ผลไม้รสเปรี้ยว ต้นมะยมเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนาการของมะยม สรรพคุณเป็นยาระบาย แก้เจ็บคอ บำรุงเหงือกและฟัน โทษของมะยม มีอะไรบ้าง
ต้นมะยม ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ในทางการแพทย์นิยมใช้มะยมตัวผู้ ในการนำมาทำยารักษาโรค เป็นส่วนของ ใบและราก มะยม ภาษาอังกฤษ เรียก Star gooseberry ชื่อวิทยาศาสตร์ของมะยม คือ Phyllanthus acidus (L.) Skeels เป็นพืชในตระกูลมะขามป้อม ชื่อรียกอื่นๆของมะยม เช่น หมากยม หมักยม ยม เป็นต้น
มะยมในประเทศไทย
ประเทศไทย มีความเชื่อว่า มะยมเป็นพืชมงคล ให้ปลูกในทางทิศตะวันตกของบ้าน เชื่อว่าช่วยป้องกันสิ่งไม่ดี คำว่า มะยม ออกเสียงคล้ายคำว่า นิยม ต้นมะยม สามารถพบได้ทั่วไปในประเทศไทย สามารถเจริญเติบโตได้ดีในทุกสภาพดิน ผลมะยม นิยมนำมาทำอาหารรับประทานมากมาย เช่น รับประทานผลสด นำมาแช่อิ่ม หรือ เชื่อม เป็นต้น
ลักษณะของต้นมะยม
ต้นมะยม เป็นพืชยืนต้นขนาดกลาง นิยมปลูกตามบ้านทั่วไป มะยมสามารถขยายพันธ์ โดยการเพาะเมล็ดพันธ์ ลักษณะของมะยม มีดังนี้
- ลำต้นมะยม มีความสูงประมาณ 10 เมตร ลำต้นกลม ผิวลำต้นขลุขละ เป็นลูกคลื่น ลำต้นแตกกิ่งจำนวนมาก
- ใบมะยม เป็นใบใบประกอบ ออกใบตามกิ่งก้านเรียงสลับจำนวนมาก ลักษณะใบเรียวรี ปลายใบแหลม ใบมีสีเขียว ใบเรียบ
- ดอกมะยม ออกเป็นช่อ โดยดอกแทงออกตามกิ่งและลำต้น กลีบดอกคล้ายไตสีเขียวหรือสีแดง
- ผลมะยม ลักษณะกลมแบน ลักษณะเป็นแฉกๆมนๆ เหมือนดวงดาว แตัไม่แหลม ผลอ่อนมะยมสีเขียว ผลแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลือง ผลมีรสเปรี้ยว
- เมล็ดมะยม ลักษณะคล้ายพูผล เมล็ดแข็ง ภายในผลจะมีเมล็ดผลละเมล็ด เนื้อเมล็ดแข็งมาก
คุณค่าทางโภชนาการของมะยม
สำหรับการบริโภคมะยม นิยมรับประทานผลมะยม มีรสเปรี้ยว นักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของผลมะยม มีดังนี้
คุณค่าทางโภชนาการของผลมะยมสด ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงาน 33 แคลอรี่ โดยสารอาหารที่สำคัญในผลมะยม ประกอบด้วย กากใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต 6.40 กรัม โปรตีน 0.90 กรัมไขมัน 0.40 กรัม แคลเซียม 32 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 31 มิลลิกรัม ธาตุเหล็ก 0.50 มิลลิกรัม โพแทสเซียม 200 มิลลิกรัม โซเดียม 2 มิลลิกรัม วิตามินบี1 0.10 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.03 มิลลิกรัม วิตามินบี6 0.02 มิลลิกรัม และ วิตามินซี 28 มิลลิกรัม
สรรพคุณของมะยม
สำหรับการใช้ประโยชน์จากมะยม ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถใช้ประโยชน์ได้จาก ผล ใบ และ ราก โดย สรรพคุณของมะยม มีดังนี้
- ผลมะยม สรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน เป็นยาระบาย ช่วยขับถ่าย รักษาเชื้อราที่ผิวหนัง แก้อาการคัน ช่วยให้ผิวขาว ป้องกันการเสื่อมสภาพของเซลล์ร่ายกาย เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค กระตุ้นการยากกินอาหาร ช่วยเจริญอาหาร
- ใบมะยม สรรพคุณช่วยบำรุงระบบประสาทและสมอง แก้ผื่นคันตามผิวหนัง บำรุงตับ ป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ ช่วยบำรุงผิวพรรณ ช่วยให้ผิวพรรณสดใส ช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น บำรุงเลือด ป้องกันโรคโลหิตจาง
- รากมะยม สรรพคุณเป็นยาระบาย ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยขับเหงื่อ ช่วยทำให้อาเจียน ช่วยลดความอยากกินเหล้า
โทษของมะยม
ในมะยมมีน้ำยาง ซึ่งมีความเป็นพิษ อาจทำให้ปวดท้อง ปวดศีรษะ มีอาการง่วงซึม และ รากมะยม สรรพคุณทำให้อาเจียน หากเกิดอาการอาเจียนอย่างรุนแรง อาจทำให้ร่างกายขาดน้ำ เป็นอันตรายต่อร่างกายได้
