ฟักข้าว พืชท้องถิ่น ผลฟักข้าวนิยมรับประทาน ต้นฟักข้าวเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนาการของฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน โทษของฟักข้าว มีอะไรบ้าง

ต้นฟักข้าว ( Baby jackfruit ) ชื่อวิทยาศาสตร์ของฟักข้าว คือ Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng. สำหรับชื่อเรียกอื่น ๆของฟักข้าว คือ มะข้าว ขี้กาเครือ พุกู้ต๊ะ ผักข้าว เป็นต้น จัดเป็นพืชตระกูลแตง นิยมนำมาทำอาหารรับประทาน

ฟักข้าวในประเทศไทย

ประเทศไทยนิยมใช้ผลอ่อนฟักข้าว สีเขียว นำมาทำอาหารรับประทาน เนื้อผลอ่อนฟักข้าวคล้ายมะละกอ โดยนำมาลวก ต้ม จิ้มกับน้ำพริก หรือ ใส่แกง ยอดอ่อนฟักข้าว นำมารับประทานเป็นผักสด มีการศึกษาฟักข้าวในการวิจัยหลากหลาย พบว่า เยื่อหุ้มเมล็ดของผลสุกฟักข้าว มีประโยชน์ทางโภชนาการสูง เนื่องจากเป็นส่วนที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมภูมิต้านทานดรค ลดความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจ และ โรคมะเร็ง ต่างๆ เช่น โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะอาหาร เป็นต้น

ลักษณะของต้นฟักข้าว

ต้นฟักข้าว คือ พืชท้องถิ่นของ ประเทศจีนตอนใต้ พม่า ไทย ลาว เขมร เวียดนาม มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และ บังกลาเทศ สามารถขยายพันธ์โดยการเพาะ เมล็ดพันธ์ ลักษณะของต้นฟักข้าว มีดังนี้

• ลำต้นของฟักข้าว เป็นลักษณะเถา ไม้เลื้อย เป็นพืชล้มลุกอายุยืนยาว คล้ายต้นตำลึง เถาฟักข้าวจะเลื้อยได้ทั้งบนพื้นและตามพื้นที่ต่างๆ เนื้อลำต้นอ่อน ชุ่มน้ำ
• ใบฟักข้าว ลักษณะเป็นใบเดี่ยว ใบคล้างใบโพธิ์ ขอบใบหยักเว้าลึกเป็นแฉก ใบสีเขียว
• ดอกฟักข้าว ลักษณะดอกออกเป็นช่อ ดอกออกตามซอกใบ คล้ายกับดอกตำลึง กลีบดอกสีขาวอมเหลือง
• ผลฟักข้าว ลักษณะกลมรี เปลือกผลเป็นหนามเล็กๆ ผลอ่อนมีสีเขียว ผลสุกจะมีสีส้มอม ภายในผลมีเนื้อผลคล้ายผลมะละกอ ภายในผลมีเมล็ดจำนวนมาก
• เมล็ดฟักข้าว ลักษณะรีปลายเมล็ดแหลมทั้งสองด้าน เมล็ดสีน้ำตาล คล้ายเมล็ดแตง

คุณค่าทางโภชนาการของฟักข้าว

สำหรับฟักข้าว นิยมรับประทานผลดิบและผลสุก ซึ่งนักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของผลดิบฟักข้าว มีรายละเอียดดังนี้

คุณค่าทางโภชนาการของผลดิบฟักข้าว ขนาด 100 กรัม พบว่ามีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย กากใยอาหาร 1 กรัม น้ำตาล 1.8 กรัม โปรตีน 0.98 กรัม มีวิตามินซี 0.04 มิลลิกรัม บีต้าแคโรทีน 91 มิลลิกรัม แคลเซียม 0.34 มิลลิกรัม บีตาแคโรทีน และ ไลโคพีน เป็นต้น

สรรพคุณของฟักข้าว

สำหรับต้นฟักข้าว สามารถใช้ประโยชน์ได้จาก ผลฟักข้าว เมล็ดฟักข้าว ยอดอ่อนฟักข้าว รากฟักข้าว และ ใบฟักข้าว รายละเอียดของ สรรพคุณฟักข้าว มีดังนี้

• รากฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดไข้ ช่วยขับเสมหะ แก้ปวดตามข้อกระดูก
• ใบฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดไข้ แก้ริดสีดวง แก้ปวดหลัง แก้กระดูกเดาะ ถอนพิษอักเสบ ช่วยแก้พิษฝี แก้ฝีมะม่วง ช่วยแก้หูด
• ผลอ่อนฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน
• ยอดอ่อนฟักข้าว สรรพคุณช่วยลดน้ำตาลในเลือด รักษาเบาหวาน
• เมล็ดฟักข้าว สรรพคุณบำรุงปอด แก้ฝีในปอด แก้ท่อน้ำดีอุดตัน ช่วยขับปัสสาวะ แก้อักเสบบวม รักษากลากเกลื้อน รักษาโรคผิวหนัง รักษาฟกช้ำ

โทษของฟักข้าว

เมล็ดดิบของฟักข้าวมีความเป็นพิษ รสขม หากรับประทานเข้าไป ทำให้อาเจียน และ เวียนหัว หากรับประทานมากเกินไป เป็นอันตรายถึงชีวิต

มะยม ( star gooseberry ) พืชมงคล ผลไม้รสเปรี้ยว ต้นมะยมเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนาการของมะยม สรรพคุณเป็นยาระบาย แก้เจ็บคอ บำรุงเหงือกและฟัน โทษของมะยม มีอะไรบ้าง

ต้นมะยม ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ในทางการแพทย์นิยมใช้มะยมตัวผู้ ในการนำมาทำยารักษาโรค เป็นส่วนของ ใบและราก มะยม ภาษาอังกฤษ เรียก Star gooseberry ชื่อวิทยาศาสตร์ของมะยม คือ Phyllanthus acidus (L.) Skeels เป็นพืชในตระกูลมะขามป้อม ชื่อรียกอื่นๆของมะยม เช่น หมากยม หมักยม ยม เป็นต้น

มะยมในประเทศไทย

ประเทศไทย มีความเชื่อว่า มะยมเป็นพืชมงคล ให้ปลูกในทางทิศตะวันตกของบ้าน เชื่อว่าช่วยป้องกันสิ่งไม่ดี คำว่า มะยม ออกเสียงคล้ายคำว่า นิยม ต้นมะยม สามารถพบได้ทั่วไปในประเทศไทย สามารถเจริญเติบโตได้ดีในทุกสภาพดิน ผลมะยม นิยมนำมาทำอาหารรับประทานมากมาย เช่น รับประทานผลสด นำมาแช่อิ่ม หรือ เชื่อม เป็นต้น

ลักษณะของต้นมะยม

ต้นมะยม เป็นพืชยืนต้นขนาดกลาง นิยมปลูกตามบ้านทั่วไป มะยมสามารถขยายพันธ์ โดยการเพาะเมล็ดพันธ์ ลักษณะของมะยม มีดังนี้

• ลำต้นมะยม มีความสูงประมาณ 10 เมตร ลำต้นกลม ผิวลำต้นขลุขละ เป็นลูกคลื่น ลำต้นแตกกิ่งจำนวนมาก
• ใบมะยม เป็นใบใบประกอบ ออกใบตามกิ่งก้านเรียงสลับจำนวนมาก ลักษณะใบเรียวรี ปลายใบแหลม ใบมีสีเขียว ใบเรียบ
• ดอกมะยม ออกเป็นช่อ โดยดอกแทงออกตามกิ่งและลำต้น กลีบดอกคล้ายไตสีเขียวหรือสีแดง
• ผลมะยม ลักษณะกลมแบน ลักษณะเป็นแฉกๆมนๆ เหมือนดวงดาว แตัไม่แหลม ผลอ่อนมะยมสีเขียว ผลแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลือง ผลมีรสเปรี้ยว
• เมล็ดมะยม ลักษณะคล้ายพูผล เมล็ดแข็ง ภายในผลจะมีเมล็ดผลละเมล็ด เนื้อเมล็ดแข็งมาก

คุณค่าทางโภชนาการของมะยม

สำหรับการบริโภคมะยม นิยมรับประทานผลมะยม มีรสเปรี้ยว นักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของผลมะยม มีดังนี้

คุณค่าทางโภชนาการของผลมะยมสด ขนาด 100 กรัม พบว่าให้พลังงาน 33 แคลอรี่ โดยสารอาหารที่สำคัญในผลมะยม ประกอบด้วย กากใยอาหาร คาร์โบไฮเดรต 6.40 กรัม โปรตีน 0.90 กรัมไขมัน 0.40 กรัม  แคลเซียม 32 มิลลิกรัม  ฟอสฟอรัส 31 มิลลิกรัม  ธาตุเหล็ก 0.50 มิลลิกรัม โพแทสเซียม 200 มิลลิกรัม โซเดียม 2 มิลลิกรัม วิตามินบี1 0.10 มิลลิกรัม วิตามินบี2 0.03 มิลลิกรัม วิตามินบี6 0.02 มิลลิกรัม และ วิตามินซี 28 มิลลิกรัม

สรรพคุณของมะยม

สำหรับการใช้ประโยชน์จากมะยม ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถใช้ประโยชน์ได้จาก ผล ใบ และ ราก โดย สรรพคุณของมะยม มีดังนี้

• ผลมะยม สรรพคุณแก้ไอ ขับเสมหะ ป้องกันโรคเลือดออกตามไรฟัน เป็นยาระบาย ช่วยขับถ่าย รักษาเชื้อราที่ผิวหนัง แก้อาการคัน ช่วยให้ผิวขาว ป้องกันการเสื่อมสภาพของเซลล์ร่ายกาย เสริมสร้างภูมิต้านทานโรค กระตุ้นการยากกินอาหาร ช่วยเจริญอาหาร
• ใบมะยม สรรพคุณช่วยบำรุงระบบประสาทและสมอง แก้ผื่นคันตามผิวหนัง บำรุงตับ ป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ ช่วยบำรุงผิวพรรณ  ช่วยให้ผิวพรรณสดใส ช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น บำรุงเลือด ป้องกันโรคโลหิตจาง
• รากมะยม สรรพคุณเป็นยาระบาย ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยขับเหงื่อ ช่วยทำให้อาเจียน ช่วยลดความอยากกินเหล้า

โทษของมะยม

ในมะยมมีน้ำยาง ซึ่งมีความเป็นพิษ อาจทำให้ปวดท้อง ปวดศีรษะ มีอาการง่วงซึม และ รากมะยม สรรพคุณทำให้อาเจียน หากเกิดอาการอาเจียนอย่างรุนแรง อาจทำให้ร่างกายขาดน้ำ เป็นอันตรายต่อร่างกายได้