ลูกยอ สรรพคุณหลากหลาย ต้นยอเป็นอย่างไร คุณค่าทางโภชนาการ สรรพคุณช่วยขับลม ช่วยเจริญอาหาร ช่วยขับประจำเดือน แก้เสียงแหบ แก้ร้อนใน โทษของยอมีอะไรบ้าง
ยอ ภาษาอังกฤษ เรียก Great morinda พืชตระกูลเข็ม ชื่อวิยาศาสตร์ของยอ คือ Morinda citrifolia L. สำหรับชื่อเรียกอื่น ๆ ของยอ เช่น แย่ใหญ่ ตาเสือ มะตาเสือ ยอบ้าน เป็นต้น
ต้นยอ เป็นยาสมุนไพรที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย เรื่องแก้อาการคลื่นไส้อาเจียน ยาสมุนไพรในงานสาธารณสุขมูลฐาน ได้บรรจุลูกยอเป็นหนึ่งในสมุนไพรพื้นฐาน ต้นยอ โดยทั่วไปมี 2 ชนิด คือ ยอบ้าน และ ยอป่า ซึ่งต้นยอที่เราพบเห็นกันบ่อยๆ คือ ยอบ้าน ลูกยอสุกช่วยขับลมและช่วยย่อยอาหาร
ลูกยอ อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุมากมาย ล้วนแต่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ในลูกยอมีสารสำคัญ เช่น กรดไขมัน ลิกนิน พอลิแซ็กคาไรด์ ฟลาโอนอยด์ อีริดอยด์ สโครโปเลติน แอลคาลอยด์ รวมถึงสารอาหารและวิตามินอีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็น คาร์โบไฮเดรต กากใยอาหาร วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินบี3 ธาตุแคลเซียม ธาตุเหล็ก ธาตุโพแทสเซียม และ ธาตุโซเดียม
ลักษณะของต้นยอ
ต้นยอ เป็นไม้ยืนต้น พรรณไม้กลางแจ้ง ชอบแสงแดดจัด ต้องการความชื้นปานกลาง ปลูกได้ในดินร่วนชุ่ยที่ถ่ายเทน้ำสะดวก สามารถขยายพันธ์โดยการเพาะเมล็ดพันธ์ ลักษณะของต้นยอ มีดังนี้
- ลำต้นยอ มีความสูงประมาณ 5 ถึง 15 เมตร ลำต้นไม่ค่อยตรง เปลือกสีเทา หรือ น้ำตาลอมแดง ผิวลำต้นแตกเป็นร่องลึก ลักษณะเป็นเกล็ด เนื้อไม้มีสีเหลืองอ่อน
- ใบต้นยอ ใบใหญ่ สีเขียว เนื้อใบค่อนข้างบาง ใบคล้ายรูปไข่ โคนใบเรียวสอบ
- ดอกต้นยอ ดอกออกเป็นช่อ ดอกสีขาว ลักษณะคล้ายรูปแจกันทรงสูง
- ผลต้นยอ ลักษณะกลมรี มีปุ่มทั่วผล ผลสีเขียว เนื้อในเป็นสีขาว ผลอมน้ำมาก ภทยในมีเมล็ดสีดำจำนวนมาก
คุณค่าทางโภชนาการของยอ
สำหรับต้นยอ มีการนำเอาผลยอ มารับประทาน ซึ่งนักโภชนาการได้ศึกษาคุณค่าทางโภชนาการของลูกยอ มีรายละเอียด ดังนี้ คุณค่าทางโภชนาการของลูกยอ ขนาด 100 กรัม มีสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย ไขมัน
1.2 กรัม โปรตีน 5.8 กรัม กากใยอาหาร 36 กรัม และ คาร์โบไฮเดรต 71 กรัม วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินบี 3 ธาตุแคลเซียม ธาตุเหล็ก ธาตุโพแทสเซียม ธาตุโซเดียม กรดไขมัน ลิกนิน พอลิแซ็กคาไรด์ ฟลาโอนอยด์ อีริดอยด์ สโครโปเลติน แอลคาลอยด์ เป็นต้น
สรรพคุณของยอ
สำหรับการใช้ประโยชน์จากยอ ด้านการบำรุงร่างกายและการรักษาโรค สามารถใช้ประโยชน์จาก ผลดิบ ผลสุก ใบ และ ราก สรรพคุณของยอ มีดังนี้
- ลูกยอสุก สรรพคุณช่วยขับลมในลำไส้ แก้ปวดท้อง
- ลูกยอดิบ สรรพคุณช่วยขับลม บำรุงธาตุ ช่วยเจริญอาหาร ช่วยขับประจำเดือน แก้คลื่นไส้อาเจียน รักษาอาการเหงือกเปื่อย แก้เสียงแหบ และ แก้ร้อนใน
- ใบของต้นยอ สรรพคุณบำรุงสายตา บำรุงหัวใจ แก้ปวดตามข้อ รักษาโรคเกาท์ แก้ท้องร่วง แก้เหงือกบวม
- น้ำคั้นจากใบต้นยอ สรรพคุณรักษาแผล ช่วยรักษาแผลเรื้อรัง รักษาวัณโรค
- รากยอ สรรพคุณเป็นยาระบาย แก้ท้องผูก
โทษของยอ
สำหรับการบริโภคลูกยอ ลูกยอสุกช่วยขับลมและช่วยย่อยอาหาร ซึ่งสำหรับหญิงที่ตั้งครรภ์เป็นอันตราย ไม่แนะนำให้สตรีมีครรภ์รับประทานผลยอสุก เพราะ อาจทำให้เกิดปัญหากับระบบไหลเวียนโลหิต อาจทำให้แท้งลูก
