โรค Disease ภาวะความผิดปรกติของร่างกายหรือจิตใจ ความรู้เกี่ยวกับโรคจึงมีความสำคัญไม่ควรมองข้าม โรคมีอะไรบ้าง สาเหตุ อาการ การรักษาและแนวทางการป้องกัน
ความหมายของโรค อาการ และ ภาวะ
โรค หมายถึง ความผิดปกติของระบบอวัยวะ หรือ เนื้อเยื่อ ของร่างกาย สาเหตุของการเกิดโรคนั้นมีหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อโรค ความผิดปรกติของร่างกายโดยครง การถ่ายทอดทางพันธุกรรม เป็นต้น
อาการ หมายถึง การแสดงออกของร่างกายที่เกิดจากความผิดปกติจากการเกิดโรค ลักษณะของอาการที่แสดงออกมา เช่น ปวดศีรษะ ปวดท้อง ไอ เป็นต้น
ภาวะ หมายถึง ความผิดปกติของร่างกายและจิตใจ เป็นลักษณะของการแสดงอาการ เช่น ภาวะเบื่ออาหาร คำว่า ภาวะ และ คำว่า โรค ความหมายเหมือนกัน
องค์ประกอบของการเกิดโรค
สำหรับประกอบของการเกิดโรคนั้น ประกอบไปด้วย 3 องค์ประกอบ คือ แหล่งของโรค การแพร่กระจายของโรค และ ผู้ป่วยหรือตัวการทำให้เกิดโรค รายละเอียดขององค์ประกอบการเกิดโรคมี ดังนี้
- แหล่งของโรค ( Source ) คือ ที่มาของสาเหตุการเกิดโรค ซึ่งส่วนมากเป็น เชื้อโรค ซึ่งแหล่งของการเกิดโรคมีทั้งทางกายภาพ ทางเคมี ทางชีวภาพ และ ทางสังคม นอกจากเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรค การรับสารเคมี และ การสะสมของไขมันและน้ำตาลในเลือด รวมถึง ภาวะความเครียด เป็นแหล่งของโรค
- การแพร่กระจายโรค ( Mode of transmission ) ซึ่งการรับแหล่งของโรคเข้าสู่ร่างกาย หากมองทางกายภาพ จะเป็นการรับเชื้อโรค ทาง การหายใจ การสัมผัส การกิน เป็นต้น
- ผู้ป่วย หรือ ตัวการที่ทำให้เกิดโรค ( Patient or pathogens ) องค์ประกอบสำคัญของการเกิดโรค คือ ผู้ที่เกิดโรค หรือ ผู้ป่วย การรักษาสภาพร่างกายให้แข็งแรง เพื่อให้มีภูมิต้านทานโรคเมื่อเกิดอาการต่างๆ การอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และ การออกกำลังกาย ลดความเสี่ยงการเกิดโรคได้มากที่สุด
ประเภทของโรค
สำหรับการแบ่งประเภทของโรค เราแบ่งชนิดของโรคตามความผิดปรกติที่เกิดกับอวัยวะต่างๆ ซึ่งมีหลายระบบในร่างกาย เช่น ระบบเลือด ระบบหัวใจ ระบบสมอง ระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินหายใจ เป็นต้น รายละเอียดของโรคประเภทต่างๆ มีดังนี้
โรคติดต่อ คือ โรคที่สามารถติดต่อจากคนสู่คน หรือ สัตว์สู่คน สาเหตุของโรคติดต่อ มักเกิดจากการติดเชื้อโรค ผ่านทางช่องทางการแพร่กระจายของโรค เช่น การสัมผัส การหายใจ การกิน เป็นต้น สำหรับโรคที่เกี่ยวกับการติดต่อ มีดังนี้
|
|
โรคระบบการมองเห็นและดวงตา คือ โรคที่เกิดจากการผิดปรกติของสายตา และ ดวงตา ซึ่งส่งผลกระทบต่อการมองเห็น โดยตรง ซึ่งโรคตา เกิดได้ทั้งจากปัจจัยการติดเชื้อและปัจจัยอื่นๆ โรคเกี่ยวกับดวงตา มีดังนี้
|
โรคระบบต่อมไร้ท่อและฮอร์โมน คือ โรคที่เกิดจากความผิดปรกติของระบบฮอร์โมนของร่างกาย ฮอร์โมนทำให้ร่างกายสมดุลย์ การที่มีระดับฮอร์โมนมาก หรือ น้อย เกินไปทำให้เกิดโรคระบบต่อมไร้ท่อ โรคเกี่ยวกับฮอร์โมน มีดังนี้
|
|
โรคระบบประสาทและสมอง คือ โรคที่เกิดขึ้นกับระบบประสาท และ สมอง ซึ่งสมองเป็นส่วนที่สั่งให้รับประสาททำงาน การที่เกิดโรคเกี่ยวกับสมอง จัดว่าเป็นโรครุนแรง ส่วนมากผู้ป่วยโรคทางสมอง จะเป็นผู้ป่วยติดเตียง โรคเกี่ยวกับระบบประสาทและสมอง มีดังนี้
|
|
โรคระบบทางเดินอาหาร คือ โรคที่เกิดขึ้นกับระบบทางเดินอาหาร ซึง เริ่มตั้งแต่หลอดอาหาร ลำไส้ กระเพาอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ ถึง ระบบขับถ่าย เป็นโรคที่เกิดภายในร่างกาย การตรวจและรักษาทำได้ยาก โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร มีดังนี้
|
|
โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด คือ โรคที่เกิดขึ้นกับหัวใจ และ ระบบหลอดเลือด หัวใจกับเลือดต้องทำหน้าที่ประสานกัน การที่ระบบหลอดเลือดผิดปรกติ จะส่งผลกระทบต่อหัวใจ โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด มี ดังนี้
|
|
โรคระบบทางเดินหายใจและปอด คือ โรคที่เกิดขึ้นจากการผิดปรกติของระบบการหายใจของร่างกาย ที่เริ่มตั้งแต่ จมูก จนถึง ปอด ส่วนนี้เป็นส่วนที่ร่างกายรับเอาออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย หากเกิดโรคที่ระบบทางเดินหายใจ จะทรมาน ส่งผลต่อการดำรงชีวิต โรคระบบทางเดินหายใจ มีดังนี้
- โรคไซนัสอักเสบ
- โรคมะเร็งปอด
- โรคถุงลมโป่งพอง
- โรคหวัด
- โรคหืดหอบ
- โรคปอดบวม
- โรคหลอดลมอักเสบ
- ติดเชื้อไวรัสโคโรน่า
โรคหูคอจมูก คือ โรคที่เกิดจากความผิดปรกติ ของ หู คอ และ จมูก อวัยวะทั้ง 3 ส่วนนี้ ส่งผลต่อระบบการทรงตัวของร่างกาย เชื่อมต่อระบบประสาทและระบบทางเดินหายใจ โรคหูคอจมูก มีดังนี้
|
|
โรคกระดูกและไขข้อ คือ ความผิดปรกติของร่างกาย ที่เกิดขึ้นกับกระดูกและไขข้อ ผู้ป่วยโรคกระดูกและไขข้อ จะเจ็บปวด ทรมาน โรคกระดูกและไขข้อ เกิดกับทุกคน เพราะ ร่างกายมีความเสื่อมตามวัย โรคข้อและกระดูก มีดังนี้
- โรคกระดูกพรุน
- โรคปลอกหุ้มเอ็นอักเสบ
- โรคข้ออักเสบจากการติดเชื้อ
- โรครูมาตอยด์
- โรคเก๊าท์
- โรคข้อเสื่อม
- โรคกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ
- โรคคาวาซากิ
- โรคไขสันหลัง
- หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท
โรคไต คือ โรคที่เกิดขึ้นกับระบบเลือดและการรักษาสมดุลย์ของน้ำและเลือดในร่างกาย ผู้ป่วยโรคไตจะมีอาการบวมน้ำ คือ ตัวบวม ระบบเลือดก็จะไม่ดี โรคเกี่ยวกับไต มีดังนี้
- โรคนิ่วในไต
- โรคไตอักเสบ
- โรคภูมิต้านทานตนเอง
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ คือ การติดเชื้อโรคที่เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ โรคที่ทำให้ร่างกายผิดปรกติจากการมีเพศสัมพันธ์ อย่างไม่ปลอดภัย โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มีดังนี้
- แผลเริมอ่อน
- ซิฟิลิสเทียม
- หูดหงอนไก่
- โรคติดเชื้อHPVs
- เริม
- หนองในเทียม
- โรคหนองใน
- โรคซิฟิลิส
- อุ้งเชิงกรานอักเสบ
- โลน
โรคตับ คือ โรคที่เกิดกับระบบการขับของเสียออกจากร่างกาย ตับจะมีหน้าที่ดูดสารอาหารเข้าสู่ร่างกาย หากตับทำงานผิดปรกติ ร่างกายไม่สามารถดูดสารอาหารที่สำคัญ และ เกิดการสะสมของของเสียในร่างกาย ส่งผลต่อโรคต่างๆมากมาย โรคเกี่ยวกับตับ มีดังนี้
- มะเร็งตับ
- โรคตับแข็ง
- ตับวาย
- พยาธิใบไม้ในตับ
โรคเด็ก คือ โรคที่เกิดขึ้นกับเด็ก ส่วนมากจะเกิดจากภาวะภูมิคุ้มกันโรคยังต่ำ เนื่องจากร่างกายยังไม่โตเต็มที่ นอกจากการติดเชื้อโรคแล้ว โรคที่เกิดขึ้นจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรม ก็เป็นโรคเด็ก โรคเกี่ยกับเด็ก มีดังนี้
- โรคออทิสติก
- โรคสมองพิการในเด็ก
- โรคหัวใจรูมาติก
- โรคมือเท้าปาก
- โรคสมาธิสั้น
- ไข้หวัด
- โรคไข้เลือดออก
โรคผิวหนัง คือ โรคที่เกิดขึ้น และ แสดงออกกับผิวหนังโดยตรง ส่วนมากเกิดจากการติดเชื้อโรค เมื่อเกิดโรคผิวหนัง ทำให้เชื้อโรคต่างๆสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ง่ายขึ้น เป็นสาเหตุของโรคอีกหลายโรคหากไม่รักษา โรคเกี่ยวกับผิวหนัง มีดังนี้
- เกลื้อน
- สิว
- โรคท้าวแสนปม
- โรคหิด
- หูดหงอนไก่
โรคพยาธิ คือ โรคที่เกิดจากการมีปรสิต และ พยาธิ อาศัยอยู่ในร่างกาย เกิดการสร้างสารพิษ และ การแย่งสารอาหารที่สำคัญ ต่อร่างกาย โรคพยาธิ มีดังนี้
- โรคพยาธิในช่องคลอด
- โรคเท้าช้าง
- โรคพยาธิตัวตืด
- พยาธิเส้นด้าย
- พยาธิแส้ม้า
- พยาธิใบไม้ในตับ
โรคภูมิแพ้ คือ โรคที่เกิดกับภาวะภูมิคุ้มกันโรคของร่างกายบกพร่อง การแพ้ สามารถเกิดได้ ทางการกิน การสัมผัส และ การหายใจ โรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันโรค มีดังนี้
- โรคแพ้ภูมิต้านทานตนเอง
- โรคพุ่มพวง
- โรคหืดหอบ
- โรคภูมิแพ้ที่ผิวหนัง
- โรคภูมิแพ้ที่ตา
- โรคแพ้อากาศ
โรคมะเร็ง คือ ภาวะการเกิดเนื้องอก และ เนื้อร้ายต่างๆ ที่อวัยวะของร่างกาย ซึ่งเนื้อร้ายสามารถทำลายและแพร่กระจายสู่อวัยวะต่างๆของร่างกาย รักษาได้ รักษายาก โรคมะเร็ง มีดังนี้
- โรคมะเร็งต่อมน้ำลาย
- โรคมะเร็งตับ
- โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
- โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก
- โรคมะเร็งเต้านม
- โรคมะเร็งช่องปาก
- โรคมะเร็งหลอดอาหาร
- โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
- โรคมะเร็งปอด
- โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
- โรคมะเร็งกระเพาอาหาร
- โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- โรคมะเร็งปากมดลูก
โรคเกี่ยวกับช่องปาก คือ โรคที่เกิดขึ้นกับ เหงือก ฟัน ต่อมน้ำลาย และ ลิ้น โรคที่เกิดในช่องปาก สร้างความทรมาณต่อผู้ป่วย ส่งผลต่อการดำรงชีวิตโดยตรง โรคในช่องปาก มีดังนี้
- โรคปากแหว่งเพดานโหว่
- โรคปากเหม็น
- โรคเหงือกอักเสบ
- โรคลักปิดลักเปิด
- โรคมะเร็งต่อมน้ำลาย
- โรคแผลร้อนใน
- โรคฟันผุ
- ฟันคุด
- คราบหินปูน
- เลือดออกตามไรฟัน
ลักษณะของอาการป่วย
อาการป่วยจะแสดงลักษณะอาการต่างๆ ซึ่งอาการป่วยสามารถบ่งบอกถึงสาเหตุของโรคได้ระดับหนึ่ง ลักษณะของอาการป่วยต่างๆ มีดังนี้
- อาการปวด ( pain ) เป็นอาการความผิดปกติอย่างหนึ่งที่พบได้บ่อย พบได้ทุกเพศทุกวัย สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกๆจุดของร่างกายขึ้ยอยู่กับสาเหตุหรือโรคต่างๆที่เป็น
- อาการแพ้ ( Allergic reaction ) เป็นปฏิกิริยาของร่ากายที่ตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ที่ไวมากกว่าปกติจนเกิดอาการแพ้ ทั้งนี้สารก่อภูมิแพ้จะเป็นตัวกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้หลั่งสารต้านสารก่อภูมิแพ้
- อาการไข้ ( Fever ) เป็นภาวะความผิดปกติของร่างกายที่มีผลทำให้อุณหภูมิของร่างกายสูงมากกว่าปกติ เพื่อตอบสนองต่อความผิดปกตินั้น ทั้งนี้ความผิดปกติส่วนมากจะมีผลมาจากการติดเชื้อ
- อาการคลื่นไส้อาเจียน ( Nausea and Vomiting ) เป็นอาการไม่ใช่โรคแต่โรคสามารถเป็นเหตุให้เกิดอาการนี้ได้ อาการนี้มักเกิดควบคุ่กัน เวลาเรียกจึงนิยมเรียกพร้อมกัน อาการคลื่นไส้จะเป็นอาการที่เกิดขึ้นมาก่อน ซึ่งนำไปสู่อาการอาเจียน
- อาการอ่อนเพลีย ( Fatigue ) เป็นอาการอย่างหนึ่งที่พบบ่อย พบได้ทุกเพศทุกวัย โดยเมื่ออายุมากขึ้นจะพบว่ามีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยล้าได้ง่ายกว่าวัยเด็ก ทั้งนี้อาการอ่อนเพลีย เหนื่อยล้าเป็นอาการความรู้สึก
- อาการชา ( Numbness ) เป็นอาการไม่ใช่โรค สามารถพบได้ทุกเพศทุกวัย และมีโอกาสพบได้บ่อยเมื่ออายุมากขึ้น เป็นอาการที่เกิดขึ้นกับกล้ามเนื้อ เนื้อเยื่อ และอวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะ นิ้วมือ นิ้วเท้า แขน ขา ทำให้ไม่สามารถรับรู้ความรู้สึก
- อาการท้องเสีย ( Diarrhea ) คืออาการที่เกิดการอุจจาระเป็นของน้ำเหลว มากกว่า 3 ครั้งต่อวัน จะถือว่าเป็นอาการท้องเสีย ท้องร่วง ซึ่งเป็นอาการที่พบบ่อยในทุกเพศทุกวัย แต่พบมากในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี
- อาการไอ ( Cough ) เป็นอาการตอบสนองของร่างกายต่อสิ่งระคายเคืองในระบบทางเดินหายใจ การไอจากสิ่งระคายเคืองไม่สามารถควบคุมได้ เรียกว่าเป็นรีเฟรกของร่างกาย กลไกการไอเกิดจากการเริ่มหายใจเข้าปอด จากนั้นหายจากออกอย่างรุนแรงผ่านทางปาก
- อาการเบื่ออาหาร ( Anorexia ) เป็นอาการที่เกิดขึ้นได้ใน ผู้ป่วยโรคต่างๆ สามารถเป็นได้ทั้ง เพศชาย เพศหญิง อายุมาก อายุน้อย เมื่อมี อาการเบื่ออาหาร ก็สามารถเป็น สัญญาณการเกิดโรคต่างๆ ได้เช่นกัน ลักษณะเด่นที่เห็นได้ชัดเจน
โรค ( Disease ) คือ ภาวะความผิดปรกติของร่างกายหรือจิตใจ โรคต่างๆมีความหลากหลายและรุนแรงมากขึ้น ความรู้เกี่ยวกับโรคจึงมีความสำคัญไม่ควรมองข้าม โรคมีอะไรบ้าง สาเหตุของโรค อาการของโรค การรักษาและแนวทางการป้องกันโรค
Last Updated on November 7, 2024